ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΙΕ'-24 ΙΟΥΛΙΟΥ 1997(Ν.2518/1997):Συζήτηση Σ.Ν.Υπ. Δημ.Τάξης"Προϋποθέσεις λειτουργίας ιδιωτικών επιχειρήσεων ασφαλείας"(Κοιν.Εκπρόσωπος)
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι η ανάπτυξη της τεχνολογίας, η ανάπτυξη της οικονομίας, η ανάπτυξη του καταναλωτισμού έχουν δημιουργήσει νέες συνθήκες διαβίωσης, πολύ πιο απαιτητικές από το παρελθόν. Συνέπεια είναι η αύξηση της εγκληματικότητας, με νέες μορφές που αδυνατούμε να τις αντιμετωπίσουμε με τους παραδοσιακούς τρόπους. Και από την άλλη, φαίνεται και η ανεπάρκεια του κράτους, για ν' ανταποκριθεί σ' αυτές τις αυξανόμενες ανάγκες.
'Έτσι, η κατάσταση που έχει δημιουργηθεί, αλλάζει και τους προσανατολισμούς. Μας υποχρεώνει να ξεφεύγουμε από τα παραδοσιακά δεδομένα. Να παραχωρούμε ή να εκχωρούμε μέρος δημόσιας εξουσίας και σε άλλους φορείς. Ταυτόχρονα δε, να προχωρούμε και σε ρυθμίσεις, οι οποίες μοιραία και αναγκαστικά, συνεπάγονται κάποιο τίμημα για τη δημοκρατία, το οποίο πρέπει να πληρώσει.
Το θέμα, το οποίο συζητούμε και το δημιούργημα στο οποίο προχωρούμε με το νομοθέτημα αυτό, είναι και ευαίσθητο και ιδιόρρυθμο.
Είναι ευαίσθητο, από τη μια μεριά, γιατί αφορά ένα σημαντικότατο έννομο αγαθό της πολιτείας και της κοινωνίας, την ασφάλεια και την τάξη. Είναι ύψιστο αγαθό, για το οποίο το κράτος έχει υποχρέωση να μεριμνά και όλοι εμείς να το περιφρουρούμε. Είναι επίσης ευαίσθητο, γιατί αγγίζει τα ατομικά δικαιώματα των πολιτών. 'Έχει σχέση με την οριοθέτηση και την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων.
Και από την άλλη μεριά, είναι ένα ιδιόρρυθμο καθεστώς, αυτό που δημιουργούμε, γιατί, παρά την -ας την πω έτσι- συσταλτική διατύπωση του κυρίου Υπουργού στην αρχή, στην πραγματικότητα υπάρχει μια οιονεί εκχώρηση δημόσιας εξουσίας σε ιδιώτες. Γιατί, ακόμη και αν πρόκειται περί επιχειρήσεων και δραστηριοτήτων που εκφεύγουν του συνήθους κοινωνικού περιεχομένου των εκδηλώσεων των πολιτών και επομένως, έχουν ανάγκη μιας ιδιαίτερης προστασίας, πάντως και εκεί ένα μέρος δημόσιας εξουσίας, που κανονικά θα έπρεπε να την ασκεί το κράτος, παραχωρείται σε ιδιώτες.
Αυτό δεν το λέω με αρνητική έννοια. Γιατί αυτή είναι η τάση, αυτή είναι η εξέλιξη και της οικονομίας και της κοινωνίας: να μοιράζονται οι πολίτες και η ιδιωτική πρωτοβουλία καθήκοντα τα οποία, σ' ένα ποσοστό, ανήκουν στο κράτος. Αυτή είναι η μία ιδιορρυθμία του καθεστώτος, που δημιουργούμε.
Και η άλλη ιδιορρυθμία είναι ότι οι οργανισμοί αυτοί, τους οποίους αυτή τη στιγμή περιβάλλουμε μ' αυτό το νομικό πλαίσιο, παρά το ότι ασκούν ένα μέρος ή μια οιονεί, θα έλεγα, δημόσια εξουσία, υπακούουν -και πρέπει να υπακούουν- στους κανόνες του ιδιωτικού δικαίου και επομένως να διαχειρίζονται αυτήν την εξουσία με τις αρχές του ιδιωτικού δικαίου και ιδιαίτερα, με τη βασική αρχή, που λέγεται ελευθερία των συμβάσεων. -Δηλαδή, να προσδιορίζουν και τη μορφή με την οποία δραστηριοποιούνται αλλά και το εσωτερικό περιεχόμενο των σχέσεών τους ελεύθερα με βάση τους κανόνες του Αστικού Δικαίου. Αυτή είναι η δεύτερη ομάδα, ας πούμε, ιδιορρυθμιών του θέματος που αντιμετωπίζουμε.
Από την άλλη μεριά θα ήθελα, επίσης, να επισημάνω ότι το να τίθεται ένα νομικό πλαίσιο για τη λειτουργία αυτών των επιχειρήσεων είναι θετικό, αλλά είναι και δίκοπο μαχαίρι. Η κάθε νομοθετική οριοθέτηση μιας δραστηριότητας είναι θετική από τη μια μεριά, αλλά είναι και αρνητική. Τώρα βέβαια είναι "όλα στον αέρα", αν μπορώ να χρησιμοποιήσω αυτή την έκφραση. Αυτές οι επιχειρήσεις παροχής ασφάλειας λειτουργούν χωρίς κανένα πλαίσιο από την πλευρά της πολιτείας. Λειτουργούν μόνο με τους κανόνες του Αστικού Δικαίου και του Εμπορικού Δικαίου και επομένως, όλα είναι και νόμιμα και παράνομα, θα μπορούσαμε να πούμε. 'Έτσι και από πλευράς Πολιτείας δικαιολογείται κάθε είδους παρέμβαση, όπως δικαιολογείται και η αδράνεια, ενώ από τη μεριά των άλλων, δικαιολογείται και η οποιαδήποτε αντίδραση.
Τώρα, με το καθεστώς της "νομιμοποίησης", (συμφωνώ ότι δεν είναι σωστός ο όρος "νομιμοποίηση", όπως είπε και ο κύριος Υπουργός) ας πούμε νομικής οριοθέτησης, δημιουργούνται άλλα προβλήματα. Οι εταιρείες αυτές λειτουργούν νόμιμα εάν τηρήσουν αυτούς τους κανόνες, αλλά οι κανόνες αυτοί τους οποίους θέτουμε δημιουργούν και αντίστοιχα δικαιώματα, οπότε η επέμβαση της πολιτείας για τον έλεγχο και την εποπτεία τους μπαίνει μέσα σε ορισμένα καλούπια και άρα αντιμετωπίζει το κράτος από την πλευρά των ελεγχομένων τη δυνατότητα να αντιτάξουν δικαιώματα και αντιρρήσεις.
'Έτσι, βλέπουμε ότι το νομοθέτημα αυτό, παρόλο ότι εκ πρώτης όψεως εμφανίζεται φυσικό, δικαιολογημένο και από κάθε άποψη επιβεβλημένο, εν τούτοις, είναι ιδιαίτερα ευαίσθητο, διότι πρέπει να είναι πάρα πολύ ισορροπημένο. Κατά την εκτίμησή μας είναι πράγματι ισορροπημένο το νομοσχέδιο που εισηγείται το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης, διότι προσπαθεί μέσα στα όρια του δυνατού και του προβλεπτού να θέσει τα σωστά πλαίσια και τους περιορισμούς που επιβάλλονται, αλλά και τις ασφαλιστικές δικλείδες.
Δύο είναι οι βασικές ανάγκες, τις οποίες πρέπει να ικανοποιεί και τις ικανοποιεί σε καλό βαθμό. Το ένα είναι ποιες ασφαλιστικές δικλείδες περιέχει. Το άλλο είναι, πώς εξασφαλίζονται τα ατομικά δικαιώματα, γιατί ας μην αυταπατώμεθα, και η Δικονομία και οι άλλοι νόμοι δίνουν εξουσίες στους πολίτες κατά την διευθέτηση των συγκρούσεων που προκύπτουν στο χώρο της ασφάλειας και της τάξης. Το θέμα είναι, πώς θα χρησιμοποιηθούν αυτά τα δικαιώματα από το προσωπικό ασφαλείας αυτών των ιδιωτικών επιχειρήσεων.
Επισημάνθηκαν ήδη οι δύο κίνδυνοι που υπάρχουν, είτε να προχωρούν σε επιβολή ποινών αυτά τα πρόσωπα του τύπου "ή πληρώνεις τα διπλά, ή πηγαίνεις φυλακή" και το άλλο είναι, να χρησιμοποιείται καταχρηστικά το δικαίωμα που παρέχεται από την Ποινική Δικονομία σε κάθε ιδιώτη να μπορεί να συλλαμβάνει το δράστη ενός αυτοφώρου εγκλήματος και να τον προσάγει στην αστυνομία. Πάνω σε αυτή τη χρήση των δικαιωμάτων αυτών μπορούν να σημειωθούν καταχρήσεις.
Τα σημεία που αγγίζουν αυτό το ευαίσθητο θέμα, το νομοσχέδιο τα αντιμετωπίζει με γενικολογίες. Δεν ξέρω βέβαια και δεν μπορώ να υποδείξω, πώς μέσα στο νομοθέτημα θα μπορούσαν να γίνουν πιο συγκεκριμένες αυτές οι ρυθμίσεις.
Η μία ρύθμιση είναι το εδάφιο στ' του άρθρου 4 που επιβάλλει στις επιχειρήσεις και στις εταιρείες παροχής υπηρεσιών ασφαλείας να μην θίγουν κατά την άσκηση των δραστηριοτήτων τους τα ατομικά και συλλογικά δικαιώματα των πολιτών και το εδάφιο ζ,' βάσει του οποίου δεν πρέπει να χρησιμοποιούν μέσα και μεθόδους που μπορεί να προκαλέσουν ζημία, βλάβη ή ενόχληση σε τρίτους ή να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια των πολιτών.
Εδώ είναι το κλειδί της υπόθεσης και το θέμα είναι πώς μπορούν να καταστούν πιο χειροπιαστοί αυτοί οι περιορισμοί ή αυτές οι εξαγγελίες, γιατί στην πραγματικότητα πρόκειται μόνο για δηλώσεις αρχών.
Πιστεύω -και αυτή είναι η δεύτερη παρατήρησή μου- ότι ένας ουσιαστικός τρόπος είναι να ασκείται η δέουσα εποπτεία και ο έλεγχος αυτών των επιχειρήσεων. Και πώς επιτυγχάνεται μ' αυτό στο νομοσχέδιο; Επιτυγχάνεται κατ' αρχήν με το καθεστώς των αδειών. Νομίζω ότι στο άρθρο 2 ρυθμίζονται ικανοποιητικά οι προϋποθέσεις της παροχής αυτής της αδείας και οι διαδικασίες. 'Άλλωστε, υπάρχει και εξουσιοδότηση ώστε με απόφαση του Υπουργού Δημόσιας Τάξης να καθορισθούν και οι λεπτομέρειες. Πιστεύω ότι με τον παρόντα κύριο Υπουργό, οι αποφάσεις που θα εκδοθούν θα είναι εκείνες που πρέπει να εκδοθούν.
Το άρθρο 7 έχει επίσης πάρα πολύ μεγάλη σημασία, διότι αναφέρεται στην εποπτεία και στον έλεγχο της λειτουργίας αυτών των υπηρεσιών παροχής ασφαλείας αφού δοθούν πλέον οι άδειες και λειτουργούν. Εδώ δεν υπάρχει καμία εξειδίκευση. Λέει "οι επιχειρήσεις παροχής ασφαλείας και το προσωπικό κατά την άσκηση των δραστηριοτήτων τους υπόκεινται στην εποπτεία και τον έλεγχο των αρμόδιων κατά τόπο αστυνομικών αρχών και υποχρεούνται να συμμορφώνονται προς τις υποδείξεις" κλπ.
Πώς θα γίνεται αυτός ο έλεγχος, πόσος στενός θα είναι, ποιοι θα τον κάνουν; 'Έχουμε τις κατά τόπους αστυνομικές αρχές, που ξέρουμε σαφώς ποιες είναι. Βέβαια, δεν ξέρω κατά πόσο είναι εξοπλισμένες και σε θέση να ασκήσουν αυτό τον έλεγχο και κυρίως με ποιο τρόπο και με ποιες διαδικασίες θα ασκείται.
Επισημαίνω την εξής έλλειψη. Ειδικά για την εφαρμογή αυτού του άρθρου δεν παρέχεται καμιά εξουσιοδότηση στον εαυτό σας, για να εκδώσει το αναγκαίο νομοθετικό κανονιστικό πλαίσιο. Το πώς θα ασκείται αυτός ο έλεγχος από τις κατά τόπους διοικητικές αρχές, νομίζω ότι θα πρέπει να έχει ένα εξειδικευμένο περιεχόμενο. Δεν μπορεί να αρκεί ο γενικός τρόπος με τον οποίο οι κατά τόπους αστυνομικές αρχές ελέγχουν αν ένα μαγαζί τηρεί τους υγειονομικούς κανονισμούς ή τις αγορανομικές διατάξεις ή οτιδήποτε άλλο.
Εδώ θα πρέπει να υπάρξει ένας έλεγχος πολύ πιο έντονος και πολύ πιο εξειδικευμένος. Δεν ξέρω αν τα αστυνομικά όργανα έχουν τις προϋποθέσεις και αν ξέρουν πώς θα τον κάνουν, αλλά πέραν αυτού, το θέμα είναι αν δικαιούνται με αυτή και μόνο τη διάταξη να προχωρήσουν στις ενδεδειγμένες ενέργειες εποπτείας και ελέγχου.
Θα πρέπει λοιπόν, τα επιτελικά σας όργανα να εκφρασθούν πιο εξειδικευμένα, να δώσουν καλύτερες οδηγίες και κυρίως να υπάρξει ένα κανονιστικό πλαίσιο, γιατί ίσως θα πρέπει να δοθούν στις κατά τόπους αστυνομικές αρχές περισσότερα δικαιώματα από τα συνήθη για την εκτέλεση αυτού του ελέγχου. Επομένως, θα έπρεπε να υπάρχει, κατά τη γνώμη μου και γι'αυτό το θέμα εξουσιοδότηση για την έκδοση υπουργικής απόφασης.
Τελειώνοντας, θα ήθελα να πω ότι ψηφίζουμε, βέβαια, το νομοσχέδιο, όπως ελέχθη από τον εισηγητή μας και ευχόμαστε να λειτουργήσει σωστά και να υπάρξουν οι πρόσθετες εγγυήσεις για την οικονομική ανάπτυξη και την κατοχύρωση της ελεύθερης δραστηριότητας σε όλους τους πολίτες.
Δύο λόγια για την γενίκευση του θέματος σε σχέση με την Ελληνική Αστυνομία, στην οποία αναφέρθηκε πολύ σωστά στην αρχή της ομιλίας του ο Εισηγητής μας. Το θέμα είναι κυρίως τι γίνεται με την Ελληνική Αστυνομία και δευτερευόντως και παραλλήλως πώς ρυθμίζουμε το θέμα της ιδιωτικής παροχής ασφαλείας.
Κύριε Υπουργέ, εγώ δεν θα περίμενα από εσάς να χρησιμοποιήσετε την "Κουτσογιώργιο" έκφραση, του δεν δικαιούστε να ομιλείτε στην Παράταξή μας εν σχέσει με τον κομματισμό στην αστυνομία κ.ο.κ., πράγμα που εμείς επιφυλαχθήκαμε να το κάνουμε σε σχέση με σας.
Εν πάση περιπτώσει, επειδή χρησιμοποιήσατε την έκφραση και κάνατε αυτή την αναφορά, είμαι υποχρεωμένη να σας πω ότι, τουλάχιστον επί Νέας Δημοκρατίας δεν παρουσιάστηκε φαινόμενο απεργίας αστυνομικών και ούτε παρουσιάστηκαν αυτά τα φαινόμενα με τις λίστες, που διέρρευσαν τον τελευταίο καιρό από την αστυνομία.[…]
Βεβαίως και σημαίνει δημοκρατικότητα η απεργία, αλλά καλό είναι να μην υπάρχουν αφορμές για απεργίες. Οι εργαζόμενοι να είναι τόσο ευχαριστημένοι ώστε να μην καταφεύγουν σε απεργίες. Και αν υπήρχαν τέτοια φαινόμενα κομματισμού και καταπίεσης, που μας καταλογίσατε, κάποια οργανωμένη αντίδραση θα είχε υπάρξει στην αστυνομία. Εν πάση περιπτώσει, η συζήτηση αυτή είναι άχαρη.
Τη μοριοποίηση καλώς την κάνετε. Εδώ θα μου επιτρέψετε να σας πω ότι η μοριοποίηση ξεκίνησε πράγματι επί των ημερών σας, αφού πρώτα όμως τακτοποιήθηκαν όλοι, όπως ήθελαν και όπως επέβαλαν κάποιες άδηλες επιταγές, στις θέσεις τις οποίες ήθελαν. Κατόπιν βέβαια άρχισε να εφαρμόζεται για το μέλλον και η μοριοποίηση. Τέλος πάντων, καλώς εφαρμόζεται. Κάλλιο αργά παρά ποτέ. Είναι δικό σας επίτευγμα και είναι θετικό αυτό το πράγμα. Μακάρι να τη συνεχίσετε και να την ολοκληρώσετε έτσι όπως την έχετε αρχίσει.
Εμείς Θα παρακολουθούμε πολύ στενά ό,τι γίνεται σε σχέση με την αστυνομία. Ασφαλώς η κριτική που κάνουμε είναι πάντα εποικοδομητική και θα εξακολουθήσει να είναι.