ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΡΙΘ' -18 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 1997:Επερώτηση Ν.Δ. προς τον Υπουργό Παιδείας για τον εκσυγχρονισμό του εκπαιδευτικού συστήματος.
Συζητάμε σήμερα για την Παιδεία σε μια περίοδο ριζικών ανακατατάξεων στο παγκόσμιο σκηνικό και σε μια περίοδο δραματικών συγκρούσεων στο εσωτερικό επίπεδο.
Σε παγκόσμια κλίμακα και ιδίως σε Ευρωπαϊκή κλίμακα αναζητούνται νέοι τρόποι μετάδοσης των γνώσεων και εμπέδωσης τους για τη διάπλαση ανθρώπων και προσωπικοτήτων που θα είναι σε θέση να αντεπεξέλθουν στη σημερινή ανταγωνιστική κοινωνία, με ιδεώδες όχι μόνο την κατάρτιση, δηλαδή, την απόκτηση γνώσεων και δεξιοτήτων, αλλά και την εμπέδωση αξιών ώστε να μπορέσουν οι νέοι άνθρωποι να δαμάσουν την προϊούσα αυτοματοποίηση, μηχανοποίηση, "ρομποτοποίηση" θα λέγαμε του ανθρώπου. Γι' αυτό και είναι αγωνιώδης η προσπάθεια σε διεθνές επίπεδο για επίτευξη ποιότητας στην εκπαίδευση καθώς και η αναζήτηση νέων εκπαιδευτικών μεθόδων.
Ας δούμε, όμως, τι γίνεται στην Ελλάδα: Εδώ αντί να αποδυθούμε και εμείς στην αναζήτηση νέων στόχων και νέων εκπαιδευτικών συστημάτων, για την αναπροσαρμογή του εκπαιδευτικού συστήματος, κατατριβόμαστε από τη μια μεριά στην κλασική πλέον μέθοδο της ανέξοδης θεωρητικολογίας, πίσω από την οποία κρύβεται η έλλειψη στόχων, οραμάτων και γνώσεων δηλαδή κρύβεται ένα απέραντο κενό, και από την άλλη σε πλήθος από αδέξιες επιπόλαιες, σπασμωδικές και νευρικές κινήσεις για την παροδική δυστυχώς αντιμετώπιση των συγκρούσεων και των κοινωνικών αναταραχών.
Φυσικά ευθυνόμαστε όλοι οι πολιτικοί, ευθύνονται οι εκπαιδευτικοί, ευθύνονται οι συνδικαλιστές, κυρίως, όμως, ευθύνεται η Κυβέρνηση. Γιατί, μπορεί όλοι να μοιράζονται κάποιες ευθύνες, η Κυβέρνηση ωστόσο έχει την πρωταρχική υποχρέωση να τιθασεύει όλο αυτόν τον κόσμο και να διαγράψει μία πορεία και μία εκπαιδευτική πολιτική.
Ας πάρουμε τα χαρακτηριστικά του τελευταίου εξαμήνου, για να δούμε πού βαδίζουμε: Είναι μία ατέρμονη σειρά από επιπολαιότητες και αδεξιότητες και μία πλήρης αδυναμία αντιμετώπισης των εκρηκτικών προβλημάτων. 'Όλα αυτά βέβαια, επενδεδυμένα με εξαγγελίες, με μεγαλεπίβολες μεταρρυθμίσες, με νέα οράματα και με αιφνιδιασμούς.
Η αίσθηση που δημιουργείται πάντως από αυτήν την τακτική της Κυβέρνησης -που θα την εκθέσω αμέσως μετά-είναι ότι πράγματι η Κυβέρνηση δρα υπό το κράτος πανικού και πιέσεων. Είναι χαρακτηριστικό, παραδείγματος χάριν, ότι η μεγάλη μεταρρύθμιση στην Ανώτατη Εκπαίδευση, που θα βοηθήσει, υποτίθεται τα Ελληνόπουλα να μπούνε όλα στα Πανεπιστήμια και να βγουν νέοι επιστήμονες με πολυποίκιλα πτυχία, αυτή η βαρύγδουπη μεταρρύθμιση στα ΑΕΙ, εξαγγέλθηκε τρεις ακριβώς μέρες πριν από την έναρξη της μεγάλης απεργίας των καθηγητών της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Και πώς εξαγγέλθηκε; Με ένα λόγο του κ.Αρσένη στο Υπουργικό Συμβούλιο, ο οποίος περιείχε μόνο συνθηματολογικές εξαγγελίες για το ότι θα μπουν όλοι στα Πανεπιστήμια και θα εξασφαλισθεί η δια βίου εκπαίδευση. Διαβάσαμε μάλιστα, έτσι και με μία διάθεση διασκέδασης, πώς έγινε και η συζήτηση στο Υπουργικό Συμβούλιο, όπου, όπως περιγράφουν οι εφημερίδες, όλοι οι Υπουργοί γύρω από το τραπέζι με τον καφέ και με το νερό, έλεγαν ο καθένας τη γνώμη του για το πώς θα μπουν όλοι στα Πανεπιστήμια. Αυτή ήταν η προετοιμασία και αυτή ήταν και η σαφήνεια των εξαγγελιών του κυρίου Υπουργού. Χρειάστηκε μία βδομάδα περίπου για να τις επεξεργασθεί αυτές τις εξαγγελίες -δείτε "χρόνος μελέτης", κύριοι συνάδελφοι- για να τις παρουσιάσει στις 26 Ιανουαρίου στη Σύνοδο των Πρυτάνεων.
Επίσης, ένα άλλο δευτερεύον χαρακτηριστικό, αλλά πολύ εύγλωττο, είναι ότι προχθές ο κύριος Υπουργός Παιδείας, την Τετάρτη, μας κάλεσε στην Κοινοβουλευτική Επιτροπή Παιδείας να μας παρουσιάσει το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, το οποίο θα εφαρμόσει από τώρα μέχρι και την επόμενη εκπαιδευτική περίοδο. Δε δικαιούμαι να το συνδέσω με τη συζήτηση της σημερινής Επερώτησης, κύριοι συνάδελφοι;
Εν πάση περιπτώσει, όμως, όλη αυτή η σπουδή με την οποία παίρνει τις αποφάσεις της η Κυβέρνηση και τις εξαγγέλλει υπό το κράτος πιέσεων δεν οδηγεί πουθενά αλλού, παρά στην ανατροπή όλων όσων έχουν γίνει από προηγούμενες Κυβερνήσεις, όχι μόνο της κυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας αλλά και της Κυβέρνησης του ΠΑ.ΣΟ.Κ. Συγκεκριμένα, είναι γνωστή, η ανατροπή που κάνει ο κ. Αρσένης σ' ό,τι έχει εξαγγείλει ο προτάτοχός του.
Το οικοδόμημα, όμως, των μεταρρυθμίσεων, έστω αυτών, όπως τις έχει εξαγγείλει η Κυβέρνηση, είναι χαρακτηριστικό, ότι δεν αγγίζει τη βάση του προβλήματος, αλλά αγγίζει μόνο την κορυφή, αυτό που φαίνεται. Η κορυφή είναι η πίεση για την είσοδο στα Πανεπιστήμια και η αγωνία των παιδιών να σπουδάσουν και να αποκτήσουν ένα πτυχίο. Ασχολείται, λοιπόν, με αυτό που φαίνεται, ο κύριος Υπουργός το επενδύει και αμελεί και παραμελεί πραγματικά -να μην πω περιφρονεί- τον κορμό, που είναι η μέση και στοιχειώδης εκπαίδευση. Γιατί, το ζητούμενο δεν είναι να πάνε όλοι στα Πανεπιστήμια, αλλά να εκπαιδευθούν στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση έτσι τα παιδιά μας, ώστε να μην χρειάζεται όλοι να χτυπούν τις πόρτες των Πανεπιστημίων.
Τι κάνει στη Μέση Εκπαίδευση; Μα, δε χρειάζεται τίποτε άλλο παρά μόνο να αναλογισθούμε πώς χειρίστηκε ο κύριος Υπουργός και πώς εξώθησε τους εκπαιδευτικούς κυριολεκτικά στη δίμηνη απεργία, με όλες τις γνωστές συνέπειες.
Οι χειρισμοί του ήταν επιπόλαιοι, υπεροπτικοί, αμελέτητοι και μερικές φορές και παιδαριώδεις. Βέβαια, δε θέλω να επιρρίψω όλες τις ευθύνες στον Υπουργό Παιδείας. Φταίνε και οι εκπαιδευτικοί, έκαναν και αυτοί τα λάθη τους, αλλά εδώ αυτήν τη στιγμή, την πολιτική ευθύνη έχει η Κυβέρνηση και από αυτήν την αναζητούμε.
Το χρονοδιάγραμμα της απεργίας, είναι γνωστό. Εξαγγέλθηκε στις 30 Νοεμβρίου. Ακολούθησε μια τριήμερη προειδοποιητική απεργία και ήταν γνωστή η ημερομηνία έναρξης, στις 20 Ιανουαρίου. Από τις 30 Νοεμβρίου μέχρι τις 20 Ιανουρίου, ο Υπουργός Παιδείας δεν καταδέχθηκε ούτε μία φορά να συναντήσει το διοικητικό συμβούλιο της ΟΛΜΕ, παρά το ότι έγινε και τριήμερη προειδοποιητική απεργία.
Γίνεται μία εβδομάδα απεργία και μόλις την ογδόη ημέρα εξαγγέλλει τις πρώτες προτάσεις για τα μισθολογικά και τα άλλα οικονομικά αιτήματα. Και ενώ θα περίμενε κανείς, ότι εκεί θα γινόταν μια διαπραγμάτευση και θα βρισκόταν μία λύση, αρχίζει ο Υπουργός Παιδείας να καλλιεργεί συζητήσεις περί μισθολογίου, συζητήσεις για κάποιες μεσοπρόθεσμες λύσεις μέχρις ότου βρεθεί η οριστική λύση, με αποτέλεσμα να γίνεται τι; Να τροφοδοτείται η απεργία των εκπαιδευτικών, να ανακυκλώνεται διαρκώς αυτή η διάθεση υποτίθεται συνεννόησης, η οποία όμως δεν υπάρχει, και τελικά να φθάνουμε μετά δύο μήνες στη λήξη της απεργίας με το γνωστό σύστημα κήρυξης της απεργίας ως καταχρηστικής.
Επερωτούμε, λοιπόν, τον Υπουργό Παιδείας για το ότι τροφοδότησε ο ίδιος την απεργία, δεν θέλω να πω εκ προθέσεως, καίτοι με τον αρχόμενο κοινωνικό διάλογο κάποιος κακόπιστος θα μπορούσε να σκεφθεί, ότι ήταν στις προθέσεις, μετά τους αγρότες που εξουθενώθηκαν, να εξουθενωθεί και το δεύτερο μεγάλο επαγγελματικό συνδικαλιστικό σωματείο, οι καθηγητές. Εν πάση περιπτώσει, ο Υπουργός τροφοδότησε με τη συμπεριφορά του αυτήν την απεργία, με αποτέλεσμα τί; Απεργία δύο μηνών να συνεπάγεται απώλεια διδακτικών ωρών οκτώ εβδομάδων.
Και να σταματούσαμε εκεί θα ήταν καλά. Πώς θα αναπληρωθούν αυτές οι οκτώ εβδομάδες; Ζήσαμε, και δεν έχω νομίζω το χρόνο να σας το παρουσιάσω, το δεύτερο σίριαλ που επηκολούθησε μετά τη λήξη της απεργίας, δηλαδή, το σίριαλ της συνεννόησης για την κάλυψη των ωρών διδασκαλίας που χάθηκαν. Βέβαια, δεν επήλθε και εκεί συνεννόηση. Πώς ελύθη το πρόβλημα; Ελύθη με μία παντελώς ανεφάρμοστη και ανεδαφική εγκύκλιο του Υπουργού Παιδείας που δεν τη δέχθηκε η ΟΛΜΕ και παραπομπή του θέματος να λυθεί κατά περίπτωση από το σύλλογο των καθηγητών και τους συλλόγους των γονέων και κηδεμόνων.
Να μη σας περιγράψω, τι γίνεται σ'αυτές τις συνελεύσεις, όπου μαχαιρώνονται και κονταροκτυπιούνται απεργοί και μη απεργοί καθηγητές, όπου παρεμβαίνουν οι γονείς ζητώντας βεβαίως την κάλυψη των ωρών, και όλα αυτά με μία παντελώς ανεφάρμοστη εγκύκλιο, η οποία λέει ότι θα διδαχθούν οι επιπλέον ώρες με υπερωρίες, στις οποίες θα δικαιούνται και αμοιβή οι καθηγητές.
Αλλά αυτές τις υπερωρίες θα τις πληρωθούν, όταν οι εκπαιδευτικοί έχουν εξαντλήσει το πλήρες διδακτικό τους ωράριο, οπότε θα διδάξουν επιπλέον και θα πάρουν την αποζημίωση. 'Ολοι οι εκπαιδευτικοί καλύπτουν όμως το διδακτικό τους ωράριο, τουλάχιστον στο λεκανοπέδιο της Αττικής;
Ιδού η πικρή πραγματικότητα. Λόγω της ανισοκατανομής και της κακοδιοίκησης στην Αθήνα και στο λεκανοπέδιο, οι περισσότεροι εκπαιδευτικοί έχουν μειωμένο ωράριο, γιατί περισσεύουν.
'Oταν λοιπόν, στο τέλος, πάει να γίνει η "σούμα", να βρεθεί δηλ. αν εξαντλήθηκαν οι ώρες διδασκαλίας, ώστε να προστεθούν οι υπερωρίες, βγαίνει βέβαια ότι δεν έχουν εξαντληθεί οι ώρες διδασκαλίας και αναζητούνται εθελοντές, ήρωες, μάρτυρες, δηλαδή, καθηγητές που παρόλο ότι έχουν εξαντλήσει τη διδασκαλία τους, δέχονται να κάνουν και επιπλέον ώρες διδασκαλίας χωρίς αμοιβή.
Αυτός ο τραγέλαφος δεν είναι τίποτα άλλο παρά αποτέλεσμα των χειρισμών του Υπουργείου Παιδείας. Και ξέρετε ποιο θα είναι το αποτέλεσμα; Από τις οκτώ εβδομάδες που έχουν χαθεί είναι ζήτημα αν θα καλυφθεί μιάμιση εβδομάδα διδασκαλίας.
Το τραγικότερο, όμως, για τη μέση εκπαίδευση είναι, ότι δεν υπάρχει καμία προετοιμασία για τη νέα χρονιά και ειδικά για την Α' Λυκείου. Σας λέω προκαταβολικά, πριν μπω στην περίφημη μεταρρύθμιση της ανώτατης παιδείας, ότι όλο αυτό το θαυμάσιο σύστημα, όπου θα μπαίνουν όλοι στα πανεπιστήμια χωρίς εξετάσεις, εξαρτάται από τη διδασκαλία στα Λύκεια, η οποία θα αναμορφωθεί. θα εισαχθεί ένα νέο σύστημα εξετάσεων σε περιφερειακό επίπεδο και θα λαμβάνεται υπόψη η βαθμολογία και των τριών ετών διδασκαλίας του Λυκείου. Θα αρχίσει δε να εφαρμόζεται, όπως λέει το Υπουργείο, από την Α' Λυκείου, το Σεπτέμβριο.
'Όσο ξέρουν όσοι, ενδεχομένως δεν έχουν ασχοληθεί με το θέμα, τι θα γίνει στην Α' Λυκείου φέτος το Σεπτέμβριο, άλλο τόσο ξέρουν και οι εκπαιδευτικοί. Δεν υπάρχει καμία ενημέρωση, ούτε για τη νέα αποστολή του Λυκείου ούτε για το νέο πρόγραμμα ούτε για τη νέα εξεταστική μεθοδολογία. Δεν υπάρχει τίποτε.
Και για να συμπληρώσω αυτήν τη γλαφυρή εικόνα που υπάρχει στη μέση εκπαίδευση, να πω ότι η περίφημη αξιολόγηση των εκπαιδευτικών ακόμη δεν έχει αρχίσει, η επιμόρφωση είναι ανύπαρκτη και δεν υπάρχει ακόμη και διοίκηση. Διοικείται η εκπαίδευση από τους "δοτούς" προϊσταμένους, μετά την κατάργηση του προηγούμενου συστήματος της Νέας Δημοκρατίας από το 1994, ενώ οι σχολικοί σύμβουλοι, των οποίων έληξε η θητεία από τον Αύγουστο του 1996, ακόμη περιμένουν να οριστούν.
Αυτή είναι η κατάσταση στη μέση παιδεία, που είπα ότι είναι ο κορμός κάθε μεταρρύθμισης και από εκεί πρέπει να ξεκινάει η επιζητούμενη λύση του εκπαιδευτικού προβλήματος.
Αλλά ας πούμε και κάτι για τη νέα μεγάλη μεταρρύθμιση στα ΑΕΙ. Την ιλαροτραγωδία της παρουσίασης της στο Υπουργικό Συμβούλιο σας την ανέφερα προηγουμένως, αλλά ερωτώ: Το θέμα, όπως είπα και πριν, είναι να μπουν όλοι στα πανεπιστήμια ή να δοθούν τέτοιες διέξοδοι από το τέλος της Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης, ώστε να μη χρειάζεται όλοι να πιέζουν για τα πανεπιστήμια;
Εν πάση περιπτώσει φαίνεται ότι το Υπουργείο Παιδείας βρήκε τη μαγική λύση και τη μαγική λέξη για να μπουν όλοι. Είναι "ΕΛΚΥΣ" η μαγική λέξη, δηλαδή, Ελεύθεροι Κύκλοι Σπουδών. Αυτοί θα είναι κύκλοι σπουδών, δηλαδή καινούρια εκπαιδευτικά τμήματα με διαπανεπιστημιακή ή διατμηματική συνεργασία, που θα δίνουν ξεχωριστά πτυχία ισότιμα με τα πτυχία των συμβατικών προγραμμάτων. Αλλά εκεί θα μπουν άραγε όλοι; Ασφαλώς δε θα μπουν όλοι και εδώ είναι η παραπλάνηση. Θα εξαρτηθεί από το πόσα ΕΛΚΥΣ θα δημιουργηθούν από τα πανεπιστήμια, ανάλογα με τις δυνατότητές τους, και πόσες θέσεις θα προσφερθούν. 'Άρα δεν πρόκειται να μπουν όλοι στα πανεπιστήμια.
Και ποιοι θα μπουν εν πάση περιπτώσει, όσοι μπουν; Θα μπουν αυτοί που έχουν ένα απλό απολυτήριο Λυκείου και μία καλή τύχη, αν δηλαδή, κληρωθούν. Συγκρίνετε,το μόχθο που καταβάλλουν εκείνοι, που θα μπουν στα συμβατικά προγράμματα σπουδών με τις πάντα σκληρές εισαγωγικές εξετάσεις, και την καλή τύχη εκείνων που θα μπουν με το απολυτήριο Λυκείου. Και οι δύο θα έχουν ισότιμα πτυχία. Θα χτυπούν με τα ίδια δικαιώματα τις επαγγελματικές πόρτες. Θα δούμε, βέβαια, ποιες και αν θα βρουν πόρτες επαγγελματικές να χτυπήσουν, αλλά κατά τα άλλα θα είναι και αυτοί πτυχιούχοι.
'Έτσι θα έχουμε δύο ταχυτήτων πτυχία. Το ερώτημα είναι: Αυτά τα δεύτερα, των ΕΛ.ΚΥ.Σ., για ποια άσκηση ποιου επαγγέλματος θα νομιμοποιούν; Σας πληροφορώ, ότι αυτήν τη στιγμή έχουν προταθεί τέσσερα ΕΛΚΥΣ. Το ένα είναι στην Αθήνα, ανθρωπιστικών σπουδών, το δεύτερο είναι στην Πάντειο, πολιτικών, οικονομικών και ίσως νομικών -ελπίζω να μην περιλαμβάνεται αυτό το τελευταίο-σπουδών και άλλα δύο στα Ιωάννινα και στην Κομοτηνή Βαλκανικών σπουδών. Και ρωτώ,- και λυπούμαι αυτά τα παιδιά που θα βγουν σε τέσσερα χρόνια με πτυχίο ανθρωπιστικών σπουδών, πολιτικών σπουδών και Βαλκανικών σπουδών- ποιες πόρτες θα κτυπήσουν για να έχουν μία επαγγελματική καταξίωση; 'Έτσι θα προστεθεί μία άλλη σωρεία ανέργων επιστημόνων, που δε θα έχουν καν και τα πραγματικά εφόδια για την άσκηση ενός επαγγέλματος.
Βέβαια, ο κύριος Υπουργός μας είπε προχθές, ότι το ιδεώδες της παιδείας δεν είναι η επαγγελματική αποκατάσταση, αλλά είναι η μόρφωση. Ε, λοιπόν, θα επαναπαυθούμε στο να έχουμε σωρεία "μορφωμένων" ανέργων. Αλλά, ας μη γελιόμαστε, τα οφέλη είναι μόνο παροδικά και καθαρά πολιτικά και κομματικά. Είναι το όφελος της εξαγγελίας σήμερα, που δημιουργεί την ευφορία της εισόδου στα Πανεπιστήμια, και ένα άλλο πονηρό αποτέλεσμα, το οποίο πιστεύω, ότι είναι πάρα πολύ μέσα στους λογαριασμούς της Κυβέρνησης: Να εμφανίσουμε τους πάντες σπουδαστές -όλοι θα καταγραφούν ως σπουδαστές- και να μειώσουμε τους δείκτες ανεργίας, οπότε θα εμφανίσουμε τη θαυμάσια εικόνα μιάς Χώρας, που μειώνει τον πληθωρισμό και ταυτόχρονα επιτυγχάνει και το θαύμα να μειώνει και την ανεργία, κάνοντάς τους όλους σπουδαστές των ΕΛ.ΚΥ.Σ.
Ο χρόνος δεν αρκεί να θίξω και άλλα θέματα της κακοδαιμονίας της παιδείας μας. Αλλά το τελευταίο είναι τούτο που συνοψίζει και όλα τα άλλα. Eίναι το ερώτημα: Για να συμβαίνουν όλα αυτά τα φαινόμενα, ποιοι ασκούν την εκπαιδευτική πολιτική στη Χώρα μας, ποιοι επεξεργάζονται αυτές τις νέες ιδέες και υπόσχονται να τις εφαρμόσουν; Είναι τα υπεύθυνα όργανα του Υπουργείου ή μήπως οι ανεύθυνοι σύμβουλοι των κυρίων Υπουργών; Είναι το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο; Είναι το Υπουργείο Παιδείας με τις υπηρεσίες του ή είναι μήπως οι σαράντα τρείς τον αριθμό σύμβουλοι του κυρίου Υπουργού Παιδείας και δεκαεπτά του κυρίου Υφυπουργού; Στην κλίμακα των συμβούλων έρχεται τρίτο το Υπουργείο Παιδείας.
Γεγονός είναι ότι το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, που υποτίθεται ότι χαράσσει την εκπαιδευτική πολιτική, είναι πλήρως αποδυναμωμένο. Οι περισσότερες θέσεις κρατούνται κενές, δεν πληρούνται και λειτουργεί με αποσπασμένους εκπαιδευτικούς. Να μην αναφέρω, ποια είναι τα κριτήρια των αποσπάσεων. Είναι εύλογο ότι πρόκειται περί κομματικών αποσπάσεων, ενώ οι υπηρεσίες του ΥΠΕΠΘ αρκούνται στο να πηγαίνουν τα έγγραφα και να τα ξαναπαίρνουν υπογεγραμμένα. Από ποιους, λοιπόν, ασκείται αυτή η πολιτική; Υπάρχει το περίφημο Κέντρο Εκπαιδευτικών Ερευνών, που ιδρύθηκε και το οποίο αυτή τη στιγμή αποτελείται μόνο από τον Πρόεδρό του, και υπάρχουν και κάποιες άδηλες ομάδες εργασίας -έχω στα χέρια μου ένα συντριπτικό στοιχείο, οι οποίες επεξεργάζονται "νέες ιδέες".
Νομίζετε για την εκπαιδευτική μεταρρύθμιση; 'Αλλος είναι ο πρωταρχικός στόχος. Να απορροφηθούν τα κονδύλια του Κοινοτικού Πλαισίου Στήριξης, στην απορρόφηση των οποίων το Υπουργείο Παιδείας μέχρι τέλος του έτους είχε μία δραματική υστέρηση, την οποία πολλές φορές έχουμε καταγγείλει. Φέτος πρέπει να απορροφηθούν ενενήντα πέντε δισεκατομμύρια. Αν είναι ποτέ δυνατόν με αυτήν την εκπαιδευτική πολιτική και με αυτά τα "μυαλά" να απορροφηθούν τα χρήματα. Και το ερώτημα βέβαια είναι: Τι θα γίνει το 1999 που σταματάει το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης; Τι θα γίνει με όλους αυτούς τους πτυχιούχους που θα έχουν εκπαιδευθεί με τα Κοινοτικά χρήματα, όταν το 1999 σταματούν αυτά τα χρήματα;
Αλλά βέβαια αυτό δεν ενδιαφέρει την Κυβέρνηση. 'Αλλοι θα αντιμετωπίσουν αυτά τα προβλήματα. Εκείνοι τώρα απολαμβάνουν μόνο τα σημερινά και παροδικά οφέλη.
Θα αρχίσω από την τελευταία αποστροφή του Κοινοβουλευτικού Εκπροσώπου του ΠΑ.ΣΟ.Κ. περί διαλόγου, δηλ. να μη βιαζόμαστε, διότι όλα είναι αντικείμενο διαλόγου, και, όπως μας διαβεβαίωσε ο Υπουργός, θα τελειώσει ο διάλογος και θα προχωρήσουν τα μέτρα. 'Έχω την εντύπωση, ότι αυτός ο διάλογος πλέον έγινε η μόνιμη καραμέλα του ΠΑ.ΣΟ.Κ., η οποία ένα μόνο στόχο έχει: να δίνει παρατάσεις, να αποπροσανατολίζει και, κυρίως, να παρέχει στο Λαό και στους συνδιαλεγομένους την ψευδαίσθηση ότι συμμετέχουν σε κάποια μέτρα.
Καλός ο διάλογος, βεβαίως και να γίνει, κύριε Υπουργέ. Μας δώσατε και χρονοδιάγραμμα και μας είπατε, ότι όλοι αυτοί οι διάφοροι διάλογοι θα κρατήσουν μέχρι 20, 25 Μαΐου. Εγώ ξέρω, ότι οι διάλογοι ποτέ δεν τελειώνουν τόσο γρήγορα και στην προγραμματισμένη ώρα και βάζω και ένα περιθώριο. Μετά, ειπώθηκε ότι θα έρθουν τα νομοθετήματα και θα εφαρμοσθούν τα μέτρα.
Μα, σοβαρολογούμε, ότι θα τελειώσουμε το διάλογο στο τέλος Μαΐου, ότι θα καταρτισθούν τα νομοθετήματα για τα ΕΛΚΥΣ, για τα Λύκεια και για τόσα πράγματα, που μας εξήγγειλε και προχθές και σήμερα ο κύριος Υπουργός, για τα οποία θα φέρει τα νομοσχέδια το καλοκαίρι, ότι θα συζητηθούν και θα ψηφιστούν το καλοκαίρι και, ω του θαύματος, όλα αυτά που θα ψηφίσουμε το καλοκαίρι, θα εφαρμοστούν από την αρχή του σχολικού έτους, αν δεν κάνω λάθος από 1η Σεπτεμβρίου ή από τα μέσα Σεπτεμβρίου;
Δηλαδή, θα αρχίσουν να λειτουργούν ΕΛΚΥΣ από 15 Σεπτεμβρίου και θα εφαρμοστούν και τα νέα συστήματα στα λύκεια; Νομίζω ότι πρέπει να σοβαρολογούμε, κύριε Πρόεδρε, σ' αυτήν την Αίθουσα.
Ο κύριος Υπουργός μπορεί να είναι γρήγορο πιστόλι και μάλιστα θα τον συγχαρώ, αν είναι πράγματι. Αλλά πρέπει να έχει και άλλα γρήγορα πιστόλια, για να εφαρμόσουν αυτά τα οποία θα ψηφιστούν. Είναι τόσο γρήγορα τα πιστόλια της Δημόσιας Διοίκησης και του εκπαιδευτικού συστήματος; Κάθε άλλο, το ξέρουμε όλοι.
Επομένως, να μην οχυρωνόμαστε πίσω από το διάλογο. Κοινωνικός διάλογος εδώ, αγροτικός διάλογος από 'κει, εκπαιδευτικός διάλογος τώρα και όλα στις καλένδες, βέβαια.
Επειδή ο λόγος περί των διαλόγων, που διεξάγονται, θα ήθελα να ρωτήσω τον κύριο Υπουργό πώς συνδυάζει αυτή, την εν μέρει σωστή θέση του, ότι δε χρειάζεται δηλαδή να συγχέουμε τη μόρφωση με την επαγγελματική κατοχύρωση, που σημαίνει, επομένως, ότι δεν πρέπει να ασχολούμεθα και με την επαγγελματική κατάρτιση, με το άλλο σημείο του κοινωνικού διαλόγου, που διένειμε η Κυβέρνηση προς τους κοινωνικούς εταίρους και ζητεί τις θέσεις τους περί επαγγελματικής κατάρτισης.
Σε άλλους απευθύνεται; Σε άλλο χώρο θα γίνει αυτή η επαγγελματική κατάρτιση; Δεν είναι μέσα στο εκπαιδευτικό πρόγραμμα; Δεν είναι μέσα στη δομή της δευτεροβάθμιας και της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης η επαγγελματική κατάρτιση και κατ' επέκταση βέβαια τα επαγγελματικά δικαιώματα;
Ξέρετε είναι πολύ ωραίο να "κοιμίζουμε" τους ενδιαφερομένους με τον ισχυρισμό, ότι συνδιαλεγόμαστε μαζί τους και ότι συμμετέχουν στην κατάστρωση μιας εκπαιδευτικής πολιτικής και από την άλλη μεριά να τους αποκρύπτουμε ότι τα βασικά τους προβλήματα, είτε δεν θέλουμε ή -το πιθανότερο, γιατί αποκλείεται να μην θέλουμε- δεν μπορούμε να τα αντιμετωπίσουμε.
Το μόνο που δεν περίμενα από τον κύριο Υπουργό ή από οποιονδήποτε με άκουσε σήμερα, είναι να χαρακτηρίσει την δική μου εισήγηση γενικόλογη και αόριστη. 'Εχω την εντύπωση, ότι ήταν εξαιρετικά προσγειωμένη, εξαιρετικά σαφής και απόλυτα τεκμηριωμένη. 'Ίσως το χρειάζεται αυτό ο κύριος Υπουργός για να μην δώσει απάντηση, όπως δεν έδωσε σε πάρα πολλά θέματα. Το μόνο που μας είπε είναι ότι θέλει τουλάχιστον συνεννόηση και απαιτεί σταθερότητα στην εκπαιδευτική πολιτική.
Τώρα εδώ θα μου επιτρέψετε να πω, ότι τη σταθερότητα την αντιλαμβάνεται από σήμερα και εις το μέλλον. Δηλαδή ό,τι θα νομοθετήσει εκείνος, ό,τι θα θεσμοθετήσει, ό,τι θα εφαρμόσει, αυτό απαιτεί από αυτούς που θα τον ακολουθήσουν να το σεβαστούν. Αλλά αυτό δεν δικαιούται και δεν νομιμοποιείται ο κύριος Υπουργός να το πει, γιατί εκείνος είναι που και την σταθερότητα παρεβίασε και τη συνέπεια έσπασε και μάλιστα κατά τρόπο εξαιρετικά βίαιο, θα έλεγα, έναντι του προκατόχου του.
'Έρχομαι, λοιπόν, σε μερικά ερωτήματα στα οποία δεν πήρα απάντηση και σε ένα-δύο άλλα, τα οποία θα συμπληρώσω στη δευτερολογία μου.
Το βασικό ερώτημα είναι τι θα γίνει με το Λύκειο. Και μια που ήρθε ο κύριος Υφυπουργός και υποτίθεται ότι αυτός είναι επιφορτισμένος με αυτό το κομμάτι, εγώ θέλω να ξέρω εάν θα εφαρμοστεί και πώς το νέο πρόγραμμα διδασκαλίας και εξετάσεων της πρώτης Λυκείου, δεδομένου ότι οι μαθητές της πρώτης Λυκείου της επομένης χρονιάς θα είναι εκείνοι που θα υποβληθούν στο νέο σύστημα πρόσβασης στα πανεπιστήμια, υποτίθεται χωρίς εξετάσεις. Δηλαδή, πώς στην πρώτη λυκείου θα εφαρμοσθεί νέος τρόπος διδασκαλίας, νέος τρόπος ενδιαμέσων εξετάσεων, ώστε να προκύπτει βαθμολογία που θα συνυπολογιστεί στο μέλλον, και πώς θα γίνουν αυτές οι τοπικές και περιφερειακές εξετάσεις, το αποτέλεσμα των οποίων θα είναι στοιχείο συνυπολογισμού για το βαθμό εισαγωγής στα πανεπιστήμια χωρίς εξετάσεις. Υπάρχουν εγκύκλιοι; Υπάρχει μελέτη;
Ας πούμε, ότι δε θέλει το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο ο κύριος Υπουργός, αφού το έχει παροπλίσει -αυτό είναι βέβαιο- Δε μας είπε, άλλωστε τίποτα περί αυτού, αν παρακολούθησα σωστά.
Ποιος έχει, λοιπόν, εκπονήσει αυτά τα προγράμματα; Τα έχει εκπονήσει κανένας άλλος; Το μονοπρόσωπο Κέντρο Εκπαιδευτικών Ερευνών με τον κ. Κασσωτάκη έχει φτιάξει αυτά τα προγράμματα; Και πότε θα το μάθουν οι εκπαιδευτικοί για να τα εφαρμόσουν;
Ακόμα ένα άλλο ερώτημα παραμένει: 'Όλα αυτά τα εξαγγελμένα περί αξιολόγησης των εκπαιδευτικών, περί επιμόρφωσης των εκπαιδευτικών και περί νέου μοντέλου διοίκησης της εκπαίδευσης, πότε θα εφαρμοστούν;
Δεν υπάρχουν προϊστάμενοι, πλην των δοτών από το 1994, και δεν υπάρχουν σχολικοί σύμβουλοι, αφού η θητεία τους έληξε τον Αύγουστο που μας πέρασε.
Κυρίως εμένα το ερώτημά μου είναι, όπως έθεσα και πριν, ποιοι τέλος πάντων καταστρώνουν την εκπαιδευτική πολιτική; Οι σύμβουλοι. Εντάξει. Είπαμε οι σαράντα τρεις του κυρίου Υπουργού, οι δέκα επτά του κυρίου...
Εδώ στο "Βήμα", με ημερομηνία 26 Ιανουαρίου υπάρχει ένας πίνακας συμβούλων, σε απάντηση ή σε συμπλήρωση της έκκλησης του Πρωθυπουργού που έγινε στο Υπουργικό Συμβούλιο της 16ης Ιανουαρίου, -νομίζω ότι είναι το ίδιο Υπουργικό Συμβούλιο που εσείς εξαγγείλατε τα μέτρα για την παιδεία, στις 16 Ιανουαρίου- όπου σας εκάλεσε να περιορίσετε τους συμβούλους. Εδώ υπάρχει ένας πίνακας που σας έχει χρεωμένο με σαράντα τρεις και με δέκα επτά.
Χαίρομαι να ακούσω ότι δεν είναι τόσοι. Αλλά τότε, ποιος φτιάχνει τα προγράμματα;
Θα μπορούσατε να μας δώσετε εξήγηση σε κάτι άλλο και τελειώνω, κύριε Πρόεδρε. Είστε πολύ αυστηρός. Εδώ κυκλοφορεί στο επιχειρησιακό πρόγραμμα εκπαίδευσης και αρχικής επαγγελματικής κατάρτισης ένα υποπρόγραμμα 1 που λέγεται "Γενική και Τεχνική Εκπαίδευση". Διαβάζουμε εκεί κάτι περίεργα πράγματα περί ενιαίου Λυκείου, που θα συμπληρώσει ή θα υποκαταστήσει το Ενιαίο Πολυκλαδικό Λύκειο, στο οποίο έχουν επενδυθεί πάρα πολλές ελπίδες, όπως ξέρετε, όπου δεν βλέπουμε τι θα γίνει με τα Τεχνικά Λύκεια, αν θα μπουν στο ενιαίο, αν θα βγουν από το ενιαίο. Επίσης βλέπουμε μια εντεταλμένη ομάδα εμπειρογνωμόνων, που είναι επιστημονικώς υπεύθυνη γι' αυτό το πρόγραμμα και το μυστικό, ότι αυτό το πρόγραμμα που περιέχεται σ' αυτό το τεχνικό δελτίο θα απορροφήσει κάπου πέντε με πεντέμισι δισεκατομμύρια δραχμές από το Κοινοτικό Πλαίσιο Στήριξης.
Και ερωτώ: Τι πράγμα είναι αυτό; Από ποιους καταρτίζεται; Σε τι αποβλέπει; Τι μέλει να συμβεί στη Μέση Εκπαίδευση μ' αυτές τις ιδέες, που μπορεί να είναι πολύ καλές, δεν τις κρίνω αυτή τη στιγμή, αλλά δεν είναι δυνατόν να εκπονούνται και να ετοιμάζονται εν κρυπτώ και χωρίς γνώση του αρμοδίου οργάνου, του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου; Εκτός αν -και πρέπει να μας το εξηγήσετε και θα το σεβαστούμε- δεν σας κάνει πια το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο, γι' αυτό δεν ανανεώνετε και δεν πληρώνετε τις θέσεις ή πιστεύετε, ότι δεν είναι σωστή η οργάνωσή του, ότι είναι ακατάλληλοι αυτοί που το απαρτίζουν κ.ο.κ. Δικαίωμά σας είναι να έχετε αυτή την εκτίμηση, αλλά πείτε και σε μας να ξέρουμε, τι γίνεται και προπαντός ο Ελληνικός Λαός να ξέρει, από ποιον καταστρώνεται η εκπαιδευτική πολιτική.