ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΡΚΖ'-23 ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2002: Συζήτηση επί της "Ετήσιας Εκθέσεως 2001" του Συνηγόρου του Πολίτη.
Σήμερα έχουμε μια από τις όχι και τόσο πολλές ευτυχείς συνεδριάσεις της Βουλής, η οποία παρ' όλες τις αντιπαραθέσεις μας και τους διαξιφισμούς μας για την πολιτεία του κάθε κόμματος στο παρελθόν, έχει ένα πολύ θετικό αντικείμενο, ένα θεσμό -τον "Συνήγορο του Πολίτη" που δημιουργήσαμε, θεσμό που αποδείχθηκε χρήσιμος και αποτελεσματικός.
Αυτό συνέβη και εξαιτίας του τρόπου που θεσμοθετήθηκε, γιατί όλοι συνεργαστήκαμε για τη δημιουργία του αλλά και εξαιτίας των προσώπων τα οποία στελέχωσαν το θεσμό και πραγματοποιούν ένα θαυμάσιο έργο. Αυτός ο θεσμός αποδεικνύεται σήμερα εξαιρετικά χρήσιμος όχι μόνο για τον πολίτη.
Για τον πολίτη βεβαίως είναι αυταπόδεικτο ότι είναι μια πηγή βελτίωσης των σχέσεών του με τη Δημόσια Διοίκηση. Αλλά είναι χρήσιμος και για μας, για την πολιτεία, για τον κρατικό μηχανισμό, διότι από τη μια μεριά μας δείχνει ανάγλυφη την εικόνα της Δημόσιας Διοίκησης, το επίπεδο παροχής υπηρεσιών, τον τρόπο εξυπηρέτησης ή μη εξυπηρέτησης του πολίτη και την αποτελεσματικότητα της Δημόσιας Διοίκησης και από την άλλη μεριά μας δίνει σημαντικά ερεθίσματα και ευθέως αλλά και με τις προτάσεις που κάνει ο ίδιος ο "Συνήγορος του Πολίτη".
Τι προκύπτει από την έκθεση αυτή από όλες και ιδιαίτερα αυτήν που συζητούμε; Είναι ανάγλυφη η παθολογία της Δημόσιας Διοίκησης στη χώρα μας και όταν λέω Δημόσια Διοίκηση περιλαμβάνω ολόκληρο τον ευρύτερο δημόσιο τομέα.
Ποια είναι τα χαρακτηριστικά; Θα μου επιτρέψετε σε αυτό να δώσω έμφαση στα δύο, τρία λεπτά που μου απομένουν. Τι εικόνα προκύπτει από αυτήν την έκθεση; Ποια είναι τα χαρακτηριστικά της αντίδρασης της Δημόσιας Διοίκησης;
Πρώτο χαρακτηριστικό η βραδύτητα, δεύτερο χαρακτηριστικό η αδιαφορία με τις αφόρητες καθυστερήσεις και τη σιωπή και σε πάρα πολλές περιπτώσεις περιφρόνηση του πολίτη.
Τρίτο χαρακτηριστικό η κακή εφαρμογή του νόμου είτε λόγω αγνοίας -και εδώ η πολυνομία παίζει βέβαια και αυτή το ρόλο της- είτε και από κακοβουλία. Υπήρξαν και περιπτώσεις κακόβουλης ερμηνείας του νόμου, συνέπειες της οποίας υπέστησαν οι πολίτες. Και το κυριότερο που έψαξα και με ενδιέφερε ιδιαίτερα ήταν η δυστροπία της Δημόσιας Διοίκησης στη συμμόρφωση, πρώτα προς το "Συνήγορο του Πολίτη (βαίνει μειουμένη βέβαια αυτή η τάση άρνησης συμμόρφωσης) αλλά αυτό το οποίο πρέπει να μας προβληματίσει είναι η άρνηση συμμόρφωσης στις δικαστικές αποφάσεις.
Έψαξα τις υποθέσεις με τις οποίες ασχολήθηκε ο "Συνήγορος του Πολίτη" και είχαν ως αντικείμενο τη μη εφαρμογή δικαστικών αποφάσεων. Απογοητευτικό το αποτέλεσμα. Μία περίπτωση του Υποθηκοφυλακείου Αθηνών που ασχολήθηκα και εγώ και έκανα αλλεπάλληλες ερωτήσεις κοινοβουλευτικού ελέγχου στη Βουλή είναι πράγματι εξόφθαλμα άδικη και ανησυχαστική. Μάλιστα υπόθεση που ανήκε στην αρμοδιότητα του Υπουργείου Δικαιοσύνης.
Κάτι άλλο που έψαξα να δω είναι, ποιες είναι οι υπηρεσίες που αποτελούν πηγές ταλαιπωρίας του πολίτη. Είδα ότι προηγούνται οι ασφαλιστικοί οργανισμοί και παράλληλα πηγαίνουν και οι Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Τι σημαίνει αυτό; Ότι πρόκειται για οργανισμούς που κατεξοχήν συναλλάσσονται με ευρύτατες λαϊκές μάζες με πολίτες μεσαίας ή κατώτερης κοινωνικής, οικονομικής ή μορφωτικής τάξης τις περισσότερες φορές. Αυτό σημαίνει ότι δημιουργείται μια λαϊκή δυσφορία, για την οποία πρέπει να ανησυχήσουμε πάρα πολύ.
Έψαξα να βρω και ποιες ειδικότερες κατηγορίες έχουν ταλαιπωρηθεί από τη Δημόσια Διοίκηση και βέβαια ξεχώρισαν αμέσως οι μετανάστες και τα άτομα με ειδικές ανάγκες στις συναλλαγές τους με τον ΟΑΕΔ και άλλες υπηρεσίες.
Αυτά τα χαρακτηριστικά που ανέφερα, αυτές οι υπηρεσίες που ταλαιπωρούν λαϊκές μάζες, αυτές οι κατηγορίες που δείχνουν ότι δεν αντιμετωπίζονται σωστά από τη Δημόσια Διοίκηση, όλα μαζί δημιουργούν μια ατμόσφαιρα, δημιουργούν μια γενική δυσφορία, δημιουργούν την αίσθηση ότι στην καθημερινότητά του και στις άμεσες βιοτικές ανάγκες του δεν βρίσκει ανταπόκριση ο πολίτης από τη Δημόσια Διοίκηση.
Νομίζω, ότι πρέπει εξόχως να προβληματιστούμε όλα τα κόμματα και αν χτυπάει ένα καμπανάκι εδώ ο "Συνήγορος του Πολίτη" νομίζω ότι οι εκλογές της Γαλλίας χτύπησαν μια πολύ μεγάλη καμπάνα.
Εάν δεν θέλουμε να δοκιμάσουμε τέτοιες δυσάρεστες εκπλήξεις, θα πρέπει να φροντίσουμε να απαλείψουμε αυτήν τη λαϊκή δυσφορία απέναντι στο κράτος και απέναντι στους πολιτικούς βεβαίως. Ας κάνουμε μια καλή αρχή με το "Συνήγορο του Πολίτη" εφαρμόζοντας κατά το δυνατό αυτά που μας προτείνει.