ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΙΗ'-25.10.2001(Ν.2960/2001):Συζήτηση επί της αρχής και των άρθρων του Σ.Ν. του Υπ.Οικονομικών "Εθνικός Τελωνειακός Κώδικας"
Ο Τελωνειακός Κώδικας είναι ευθυγραμμισμένος με την κοινοτική νομοθεσία και βεβαίως μεταφέρει και αποτυπώνει αυτά που έχουν υπαγορευτεί από την Ευρωπαϊκή Ένωση και από τον Κοινοτικό Τελωνειακό Κώδικα. Συνεπώς όταν ομιλεί για τελωνειακό έδαφος, εννοεί το τελωνειακό έδαφος της Κοινότητας, της Ευρώπης και όχι απαραιτήτως της Ελλάδας.
Στις διατάξεις περί λαθρεμπορίας όμως που γίνεται λόγος για εισαγόμενα και εξαγόμενα εμπορεύματα, προκύπτει σαφώς ότι εννοούμε το έδαφος της Ελλάδας. Επειδή πρόκειται περί ποινικών διατάξεων και μία ερμηνεία, διεύρυνση και αναλογία δεν μπορεί να γίνει, φοβούμαι ότι αυτό θα δημιουργήσει στην πράξη προβλήματα και λέω να το μελετήσουν οι αρμόδιοι.
Έρχομαι στις διατάξεις του άρθρου 155 και συνέχεια περί λαθρεμπορίας και παρατηρώ το εξής: Στο άρθρο 155 εδάφιο β΄παράγραφος 1 σωστά αναφέρεται ότι δασμοί, φόροι και λοιπές επιβαρύνσεις του ελληνικού δημοσίου είναι ή του ελληνικού δημοσίου ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Στο άρθρο 157 που αφορά τις επιβαρυντικές περιστάσεις και ιδιαίτερα στο εδάφιο β΄ γίνεται λόγος για στέρηση του ελληνικού δημοσίου. Δηλαδή οι επιβαρυντικές αυτές περιστάσεις, αφορούν περιπτώσεις που αποστερείται μόνο το ελληνικό δημόσιο κάποιων δασμών, φόρων, δικαιωμάτων και λοιπών επιβαρύνσεων. Τι θα γίνει σ' αυτήν την περίπτωση; Δεν μπορούμε να πούμε ότι στην έννοια του ελληνικού δημοσίου νοείται η Ευρωπαϊκή Ένωση σε ποινική διάταξη. Φοβούμαι ότι θα δημιουργηθεί πρόβλημα.
Φοβάμαι ότι αυτοί που συνέταξαν τον Κώδικα δεν έλαβαν καθόλου υπόψη τους το ν. 2803/2000 με τον οποίο πρότινος κυρώθηκε η σύμβαση που προβλέπει την προστασία των Ευρωπαϊκών Κοινοτήτων. Από κει προκύπτει ότι το ελληνικό δημόσιο είναι ένας διαμεσολαβητικός σταθμός, δηλαδή εισπράττει για λογαριασμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης και αποδίδει τα εισπραττόμενα στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Αυτά προβλέπονται στη σύμβαση για την προστασία των οικονομικών συμφερόντων της Ευρωπαϊκής Κοινότητας που κυρώθηκε με το ν. 2803.
Στο άρθρο τέταρτο αυτής της σύμβασης τυποποιείται μια εγκληματική συμπεριφορά που ομοιάζει με τη λαθρεμπορία και έχει αυξημένη τυπική ισχύ με το άρθρο 28 γιατί είναι ευρωπαϊκή σύμβαση. Το ερώτημα είναι τι θα γίνει. Θα υπάρξει σύγκρουση δύο περίπου ομοίων διατάξεων του ν. 2803 που είναι ευθυγραμμισμένος με την Ευρωπαϊκή Ένωση και των διατάξεων περί λαθρεμπορίας που μεταφέρουν το παλιό πνεύμα της προστασίας του ελληνικού δημοσίου.
Ίδιο πρόβλημα θα δημιουργηθεί και σε σχέση με την παράσταση πολιτικής αγωγής. Στο άρθρο 161 προβλέπεται παράσταση του δημοσίου ως πολιτικώς ενάγοντος και στο 172 επίσης παράγραφος 5 προβλέπεται παράσταση του ελληνικού δημοσίου για αποζημίωση κλπ. η οποία παράσταση λέει ότι μπορεί να γίνεται και από τον εισαγγελέα. Εδώ όμως παθών δεν είναι το ελληνικό δημόσιο. Αμέσως ζημιωθείς όπως λέμε στην πολιτική αγωγή δεν είναι το ελληνικό δημόσιο, είναι η Ευρωπαϊκή Ένωση.
Σας επισημαίνω ότι σε ανάλογα νομοθετήματα άλλων ευρωπαϊκών χωρών το ανάλογο δικαίωμα παράστασης πολιτικής αγωγής δίνεται στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Και εδώ θα έχουμε ένα πρόβλημα.
Τέλος έρχομαι στο άρθρο 165 παράγραφοι 2 και 5 που αφορά την κατάσχεση. Δεν μπόρεσα να συγκρίνω πώς ήταν, αλλά εδώ δίνεται δικαίωμα κατασχέσεως και σε έναν απλό δημόσιο υπάλληλο. Λέει "απόντων των πιο πάνω οργάνων", που είναι οι ειδικοί γενικοί προανακριτικοί υπάλληλοι, "η κατάσχεση του λαθρεμπορεύματος δύναται να επιχειρείται και από κάθε δημόσιο υπάλληλο".
Στην παράγραφο 5 επίσης, λέει ότι αν δεν είναι αυτοί παρόντες για την είσοδο σε οικία αποθήκη ή άλλο κλειστό χώρο, η είσοδος γίνεται με άλλο δημόσιο υπάλληλο ή εν ελλείψει και αυτού με δύο μάρτυρες και επιβάλει κατάσχεση. Έχω επιφυλάξεις και θα μπορούσαμε με το Σύνταγμα να δούμε αν ταιριάζουν αυτές οι διατάξεις. Δεν ξέρω εάν υπήρχαν στον παλαιό Τελωνειακό Κώδικα και αν επομένως έχουν εφαρμοσθεί. Αλλά εάν είναι καινούριες διατάξεις εκφράζω επιφυλάξεις για τον οποιοδήποτε δημόσιο υπάλληλο που μπορεί και να κατάσχει εμπορεύματα και να μπαίνει σε κλειστό χώρο κλπ.[…]
Είδα λίγο πιο προσεκτικά τις παρατηρήσεις που έκανα, κύριε Υπουργέ, και νομίζω ότι αυτό που πρέπει να δεχθείτε είναι η εναρμόνιση αυτών των διατάξεων με το ν. 2803 που προβλέπει την προστασία των συμφερόντων της Κοινότητας και το πώς εμπλέκεται με τις διατάξεις περί λαθρεμπορίας.
Γι΄ αυτό το καλύτερο είναι, κατά την άποψή μου, να ξεκινήσει η διάταξη του άρθρου 155, που λέει "έννοια λαθρεμπορίας" με την εξής φράση:
"Με την επιφύλαξη των διατάξεων του ν. 2803/2000 λαθρεμπορία είναι..." και δεν θα πειράξετε εν συνεχεία τις διατάξεις που έχετε. Δηλαδή σε ό,τι αφορά την Ευρωπαϊκή Ένωση προηγείται ο ν. 2803/2000, διότι εκεί η ίδια η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει πει πως θέλει να προστατεύονται τα δικαιώματά της και συμπληρωματικά έρχονται οι διατάξεις περί λαθρεμπορίας οι δικές μας, που προστατεύουν και το ελληνικό δημόσιο ως προς άλλες εισπράξεις, όχι μόνο τους δασμούς.
Το μόνο που πρέπει να γίνει για να μπει η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι στην πολιτική αγωγή. Εκεί πρέπει να δοθεί δικαίωμα παράστασης της πολιτικής αγωγής, διότι στο ν. 2803/2000 δεν προβλέπεται και συνεπώς στο άρθρο 161 εκεί που λέει "το Ποινικό Δικαστήριο που εκδικάζει την κατηγορία για λαθρεμπορία δύναται, με την καταδικαστική απόφασή του, να κηρύξει αλληλέγγυα συνυπεύθυνο ... με αίτηση δε του πολιτικώς ενάγοντα παρισταμένου δημοσίου" να προσθέσουμε "...ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης" και συνεχίζει η διάταξη.
Καθώς επίσης και στη διάταξη του άρθρου 172 παράγραφος 5 εδάφιο 2 εκεί που λέει "Το δημόσιο..." να προσθέσουμε τη φράση "ή η Ευρωπαϊκή Ένωση" και να συνεχίσει η διάταξη ως εξής: "...δύνανται να προβάλουν τις απαιτήσεις των για αποζημίωση, παριστάμενοι ως πολιτικώς ενάγοντες, και το πρώτο επί ακροατηρίου... κλπ.".
Δηλαδή επιφύλαξη εφαρμογής του ν. 2803/2000 ως προς τις ουσιαστικές διατάξεις, για να μην μπλέξουμε με την Ευρωπαϊκή Ένωση και προσθήκη της δυνατότητας παράστασης της Ευρωπαϊκής Ένωσης ως πολιτικής αγωγής, όταν οι δασμοί είναι της Ευρωπαϊκής Ένωσης.