ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΚΓ'-22 ΑΥΓΟΥΣΤΟΥ 2000 (Ν.2839/2000):"Ρυθμίσεις θεμάτων Υπουργείου Εσωτερικών,Δημ.Διοίκησης και Αποκέντρωσης και άλλες διατάξεις"
Είχα όλη την καλή διάθεση να αρχίσω από έναν έπαινο για το άρθρο 6, για την καθιέρωση δηλαδή των ποσοστώσεων υπέρ των δύο φύλων στα διάφορα συμβούλια και να ευχηθώ αυτή η θετική θέση της Κυβέρνησης να έχει την ανταπόκρισή της και στη συνταγματική μεταρρύθμιση, δεδομένου ότι έχουμε προτείνει όλοι οι Βουλευτές τροποποποίηση του άρθρου 116, ώστε τα θετικά μέτρα υπέρ της ισότητας να κατοχυρωθούν και συνταγματικά.
Δυστυχώς, η θετική μου στάση και η θετική μου προδιάθεση ακόμα και για το νομοσχέδιο εξ αυτής της διάταξης ανετράπη πλήρως.
Λυπούμαι που δεν είναι εδώ η κυρία Υπουργός, για να δώσει ορισμένες απαντήσεις επί εγγράφου της το οποίο θα επικαλεστώ και θα καταθέσω στη Βουλή. Μιλάω αυτήν τη στιγμή και ως μέλος της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας της Βουλής της προηγούμενης περιόδου, η οποία επιτροπή ασχολήθηκε λεπρομερέστατα και με το θέμα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και ιδιαίτερα της αποτελεσματικότητας των επιτροπών ελέγχου της νομιμότητας των πράξεων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης αλλά και με το θέμα της λειτουργίας του ΑΣΕΠ.
Τι προέκυψε στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας για την Τοπική Αυτοδιοίκηση και ειδικά γι' αυτό το θέμα που ρυθμίζεται, του ελέγχου των πράξεων νομιμότητας; Είναι αληθές ότι διαπιστώθηκε ότι αυτές οι επιτροπές του νόμου 18 δεν λειτουργούσαν. Δεν έκαναν σωστό έλεγχο. Συσσωρευόντουσαν πολλές υποθέσεις που επιλεκτικά έμπαιναν στο περιθώριο και τελικά ο έλεγχος νομιμότητας εχώλαινε.
Εγώ συνομολογώ ότι διαπιστώθηκε η ανάγκη να μην προεδρεύονται αυτές οι επιτροπές από δικαστή για λόγους συνταγματικούς, δηλαδή ένεκα του γεγονότος ότι τα δύο μεγάλα κόμματα συμφωνούν ότι θα πρέπει οι δικαστές να απαλλαγούν από την άσκηση διοικητικών καθηκόντων. Αλλά εδώ τίθεται θέμα όχι μόνο προεδρίας της επιτροπής αλλά και σύνθεσής της.
Στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας η κ. Παπανδρέου με φαρδιά πλατιά την υπογραφή της έστειλε στις 14 Δεκεμβρίου 1999 ένα έγγραφο με σχόλια επί των προτάσεων της επιτροπής. Μεταξύ άλλων προτείνει τα εξής για τη σύνθεση των επιτροπών ελέγχου των πράξεων νομιμότητας. Αφού βγάζει έξω το δικαστή για τους λόγους που προανέφερα, λέει ότι επιβάλλεται η συμμετοχή μέλους του Νομικού Συμβουλίου του Κράτους, όπως ορίζεται και στο νομοσχέδιο.
Τι προτείνει όμως για τα άλλα δύο μέλη; Ως δεύτερο μέλος της επιτροπής να οριστεί επιθεωρητής-ελεγκτής του Σώματος Ελεκτών Δημόσιας Διοίκησης μαζί με αναπληρωτή του, οι οποίοι θα ορίζονται από το γενικό επιθεωρητή του Σώματος. Τέτοια γραφεία έχουν ήδη συσταθεί σε τρεις περιφέρειες. Και ως τρίτο μέλος της επιτροπής θα συμμετέχει κάθε φορά ο διευθυντής της αρμόδιας για το θέμα που ελέγχεται διεύθυνση της περιφέρειας.
Τι συνέβη τώρα και μπαίνουν δύο μόνιμοι υπάλληλοι της Γενικής Γραμματείας Περιφέρειας κατηγορίας ΠΕ με βαθμό τουλάχιστον Α' που ορίζονται με τους αναπληρωτές τους από το Γενικό Γραμματέα Περιφέρειας; Στο έγγραφο και στην πρόταση της ιδίας της κ. Παπανδρέου υπήρχε ένα ψήγμα αντικειμενικότητας, διότι το ένα μέλος προήρχετο από το Σώμα Ελεγκτών Δημόσιας Διοίκησης και το άλλο καθοριζόταν με την ιδιότητά του και όχι επιλεγόμενο από το Γραμματέα Περιφέρειας. Μπορούμε λοιπόν να μη βγάλουμε το συμπέρασμα έπειτα απ' αυτή την ανακολουθία μεταξύ Δεκεμβρίου 1999 και τώρα που συζητάμε, ότι μοναδικό κίνητρο αυτής της νέας ρύθμισης είναι ο έλεγχος των πράξεων νομιμότητας της Τοπικής Αυτοδιοίκησης από την Κυβέρνηση; Και αυτό διότι η Περιφέρεια και ο Γενικός Γραμματέας που ορίζει τα δύο μέλη τι είναι; Είναι η Κυβέρνηση μεταμφιεσμένη σε μια αποκεντρωμένη αρχή.
Συνεπώς εδώ έχουμε μια ωμή παρέμβαση του κομματικού κράτους και προσπάθεια να υπάγονται όλα στον έλεγχο του κομματικά ελεγχόμενου κράτους με τη μορφή εδώ του Γενικού Γραμματέα της Περιφέρειας.
Θα μου πείτε τι να κάνουμε, τι προτείνετε; Η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας είχε διατυπώσει επίσημα στην πρότασή της στην έκθεσή της το 1998, τη σωστή σκέψη να δημιουργηθεί ανεξάρτητη διοικητική αρχή ελέγχου των πράξεων νομιμότητας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Και αν συνέβαινε αυτό ή αποφασίσουμε να το κάνουμε, τότε δεν έχουμε κανένα κώλυμα να βάλουμε πρόεδρο δικαστικό, διότι ειδικά για τις ανεξάρτητες διοικητικές αρχές προβλέπεται στο Σύνταγμα, που θα καθιερώσει ενδεχομένως αυτή την απαγόρευση εξαίρεση για τις ανεξάρτητες διοικητικές αρχές. Αλλά αυτά είναι ψιλά γράμματα για την Κυβέρνηση. 'Άλλοι είναι οι στόχοι και άλλες είναι οι επιδιώξεις. Το να συζητάμε λοιπόν για ανεξάρτητες διοικητικές αρχές και για προσπάθεια μη κομματικού ελέγχου αυτών των οργάνων μάλλον είναι ματαιοπονία.
Και δυο λόγια για το ΑΣΕΠ. Ασχολήθηκε η Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας με το ΑΣΕΠ και πράγματι διαπίστωσε καθυστερήσεις, κωλυσιεργίες και προβλήματα στη στελέχωση των δημοσίων υπηρεσιών και ιδιαίτερα της Τοπικής και Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης εξ αιτίας των διαδικασιών του ΑΣΕΠ. Αλλά ποιων διαδικασιών; 'Εγινε ολόκληρη έρευνα και εκλήθησαν οι διαμαρτυρόμενοι δήμαρχοι στην Επιτροπή Θεσμών και Διαφάνειας να προσδιορίσουν πού οφείλονταν οι καθυστερήσεις της διαδικασίας ΑΣΕΠ από τις οποίες υποτίθεται ότι έπασχαν. Και τι διαπιστώθηκε; (Αναφέρομαι πάλι στην έκθεση της Επιτροπής του 1999). Δεν οφείλονταν στο ΑΣΕΠ, αλλά οφείλονταν στη Δημόσια Διοίκηση, δηλαδή στις πράξεις εκτέλεσης των διαδικασιών που αφορούσαν το ΑΣΕΠ, όπως, τη δημοσίευση των προκηρύξεων, τις προσκλήσεις, τον έλεγχο των δικαιολογητικών και όλα τ'άλλα, από τα οποία εξαρτάται το ΑΣΕΠ για να προχωρήσει, τα οποία ήταν στα χέρια της Δημόσιας Διοίκησης. Δηλαδή η ίδια η Δημόσια Διοίκηση, η ίδια η Κυβέρνηση και τα στελέχη της υπονόμευαν το ΑΣΕΠ και δημιουργούσαν τις καθυστερήσεις, ώστε να δημιουργείται η εντύπωση ότι το ΑΣΕΠ είναι η τροχοπέδη και πρέπει να καταργηθεί. Πρέπει δηλαδή να το καταργήσουμε για να πάνε όλα γρήγορα.
Αυτά είναι εκ του πονηρού. 'Ηταν μέλος της Επιτροπής Θεσμών και Διαφάνειας ο Αναστάσιος Πεπονής, που είναι ο εισηγητής του νομοθετήματος, του ν. 2190, και ο ίδιος επέμενε να εξακριβωθεί πού οφείλονταν οι καθυστερήσεις και οι κωλυσιεργίες. Και διαπιστώθηκε κατά τρόπο πανηγυρικό ότι επρόκειτο περί υπονόμευσης του ΑΣΕΠ από τις διαδικασίες που έπρεπε να εκτελέσει η κεντρική διοίκηση.
Είναι σαφές, ότι εδώ πρόκειται για ένα νομοθέτημα που ναρκοθετεί την αξιοκρατία και διαφάνεια στη Δημόσια Διοίκηση και επομένως δεν είναι δυνατόν να το ψηφίσουμε.