ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΡΜ'-27.5.1998(Ν.2621/1998):Σ.Ν. Υπ. Παιδείας"Ρύθμιση θεμάτων, οργάνωση και λειτουργία των Τεχνολ. Εκπαιδ. Ιδρυμ.(Τ.Ε.Ι.)"(Κοιν. Εκπρόσωπος)
Νομίζω ότι η κατάληξη της ομιλίας, ή το τελευταίο μέρος της ομιλίας του κυρίου Υφυπουργού, επιβεβαιώνει πόσο δίκιο είχαμε όλοι οι ομιλητές της παράταξής μου και κυρίως ο εισηγητής, να θέσουμε απ' αυτό το Βήμα με αφορμή ένα, θα μου επιτρέψετε να πω εν σχέσει με το συνολικό μας πρόβλημα, περιθωριακό νομοσχέδιο, τα βασικά θέματα της παιδείας που απασχολούν σήμερα την Ελλάδα. Αυτή τη στιγμή, η πολιτική του Υπουργείου Παιδείας, οι αιφνιδιαστικές πρωτοβουλίες και κυρίως η τελείως αμελέτητη και απροετοίμαστη εφαρμογή μιας βαθιάς μεταρρύθμισης, έχουν δημιουργήσει τόση ανασφάλεια και τόσα προσωπικά δράματα στον εκπαιδευτικό κόσμο και σε όλους τους φορείς της εκπαίδευσης, ώστε θα ήταν πραγματικά μια συμπεριφορά εκτός πραγματικότητας, αν ερχόμασταν σ' αυτήν την Αίθουσα να συζητήσουμε για τις τελείες και τα κόμματα ενός νομοσχεδίου, που στην πραγματικότητα όλο αποτελείται από σημεία στίξεως.
Ο κύριος Υφυπουργός, όμως, βρήκε και μια αρχή σ' αυτό το νομοσχέδιο. Είπε ότι έχει αρχή. Εξυπηρετεί, λέει, την τοποθέτηση των Τεχνολογικών Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων στο ενιαίο σύνολο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης. Και ακούστε, κύριοι συνάδελφοι, από που αποδεικνύεται ότι γίνεται ένα βήμα προς την πραγματική αναβάθμιση και σταθεροποίηση των ΤΕΙ στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Από το ότι -όπως μας είπε ο κύριος Υπουργός- χαρακτηρίζονται οι καθηγητές των ΤΕΙ ως δημόσιοι λειτουργοί! Αυτό είναι το σημείο το οποίο θα αποδείξει και θα καταδείξει και προς τους συναλλασσομένους με τα ΤΕΙ και προς τους εργαζομένους και φοιτώντες στα ΤΕΙ, αν ανήκουν ή δεν ανήκουν στην τριτοβάθμια εκπαίδευση. Επιπλέον το είπε αυτό, παρ' όλο ότι στο τέλος της ομιλίας του και εν τη ρύμη του λόγου του, εξ' αφορμής άλλου θέματος είπε κάτι σωστό.
Είπε ότι η αναβάθμιση ενός εκπαιδευτικού χώρου δεν αρχίζει από τους διδάσκοντες, διότι εκείνο που ενδιαφέρει είναι οι διδασκόμενοι και το εκπαιδευτικό προϊόν. 'Έτσι, λοιπόν υπηρετείται το ενιαίο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης με αυτό το νομοσχέδιο, με το γεγονός ότι οι διδάσκοντες χαρακτηρίζονται δημόσιοι λειτουργοί! Ακόμα, είπε ο κύριος Υπουργός ότι είναι ένα νομοσχέδιο, το οποίο ήταν προϊόν διαλόγου. Δηλαδή, συμφώνησαν όλοι οι εκπαιδευτικοί των Τ.Ε.Ι. Μα νομίζετε ότι θα διαφωνούσαν με ρυθμίσεις τις οποίες οι ίδιοι ζήτησαν; Μερικές ρυθμίσεις είναι βέβαια προς την κατεύθυνση της αναβάθμισης του εκπαιδευτικού έργου, αλλά πολλές άλλες είναι πραγματικές "τακτοποιήσεις".
Το θέμα των Τ.Ε.Ι. είναι πολύ μεγάλο. Δεν είναι, ούτε ποια προσόντα θα κόψουμε και θα ράψουμε, προκειμένου να εξασφαλιστεί η ακώλυτη εξέλιξη των μελών του εκπαιδευτικού προσωπικού, ούτε πώς θα συνθέσουμε τα όργανα διοίκησης για να λαμβάνονται πιο εύκολα οι αποφάσεις ή όποιες αποφάσεις θέλουμε να διευκολύνουμε. Το πρόβλημα των Τ.Ε.Ι. είναι πολύ πιο σύνθετο και πολύ πιο βαθύ. Γι’ αυτό, λυπούμεθα ειλικρινά, διότι μπροστά σε τόσα ανοικτά προβλήματα των Τ.Ε.Ι., μπροστά σε τόσες ανοικτές πληγές που περιμένουν επούλωση και μπροστά σε τόσες συγκρούσεις που έχουν δημιουργηθεί στο χώρο της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης μεταξύ Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι. και μεταξύ των αποφοίτων τους, έρχεται το Υπουργείο Παιδείας και προσκομίζει απλώς κάποιες "τακτοποιήσεις". Μπορεί να είναι αναγκαίες και μερικές ίσως να είναι επιτυχείς. Μπορούμε όμως να ψηφίσουμε ένα νομοσχέδιο "τακτοποιήσεων", όταν το μεγάλο, το συνολικό πρόβλημα της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης και ιδιαίτερα των Τ.Ε.Ι. μένει ανοικτό και δεν γίνεται το παραμικρό βήμα προς την επίλυσή του;
Ποια είναι η φυσιογνωμία των Τ.Ε.Ι.; Την έχουμε καθορίσει; Ποια είναι η σχέση τους με τα Α.Ε.Ι.; Γιατί αυτήν τη στιγμή μπροστά σε κάθε καινοτομία βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τη σύγκρουση Α.Ε.Ι. και Τ.Ε.Ι.; Στο Πολυτεχνείο Κρήτης, παραδείγματος χάριν, πήγαν να ιδρύσουν με αυτόν τον τελείως αμελέτητο και παιδαριώδη τρόπο πρόγραμμα σπουδών επιλογής και περίπου έγινε σύγκρουση μεταξύ Τ.Ε.Ι. και Α.Ε.Ι. Ποια είναι η ακαδημαϊκή αξία των πτυχίων που απονέμουν τα Τ.Ε.Ι. σε σχέση με τις νεότερες ευρωπαϊκές εξελίξεις, με την πορεία που ακολουθούν οι ευρωπαϊκές χώρες και με το status που δίνουν στα αντίστοιχα εκπαιδευτικά ιδρύματα; Ακόμη, τι γίνεται με τα επαγγελματικά δικαιώματα μερικών κατηγοριών αποφοίτων Τ.Ε.Ι.; 'Όλα αυτά είναι ανοικτά και εμείς ερχόμαστε εν μακαριότητι και τακτοποιούμε την τάδε κατηγορία διδασκόντων, ή τη δείνα κατηγορία, ή επιλύουμε κάποια προβλήματα διοικητικής λειτουργίας των Τ.Ε.Ι.
Αυτήν τη στιγμή συντελούνται θεμελιακές μεταβολές στο χώρο της παιδείας σε διεθνές επίπεδο, διότι η παιδεία και πιο συγκεκριμένα εκείνο το κομμάτι της που λέγεται τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση αναδεικνύεται ως το κλειδί για την επίλυση των προβλημάτων που θα δημιουργήσει η κοινωνία του αύριο, η κοινωνία της γνώσης, η κοινωνία της πληροφορικής, της επιστημονικής και τεχνολογικής προόδου. 'Ένα κλειδί διαθέτει αυτήν τη στιγμή ο πολιτισμένος κόσμος και ιδιαίτερα η Ευρώπη, για να βοηθήσει το σημερινό παιδί, τον νέο, να ανταποκριθεί στις απαιτήσεις της μελλοντικής κοινωνίας.
Θα είναι μία κοινωνία συνεχώς μεταβαλλόμενη, που θα στηρίζεται σε ένα και μόνο κεφάλαιο, στη γνώση και τη δυνατότητα μεταλλαγής της γνώσης. Γι'αυτόν τον στόχο το μόνο μέσο είναι η παιδεία, το πώς θα κατορθώσουμε δηλαδή να διαμορφώσουμε έτσι τους νέους, ώστε μεθαύριο να έχουν, όχι μόνο τις απαραίτητες γνώσεις, αλλά να κατέχουν και το μυστικό της μεταλλαγής των γνώσεων και της συνεχούς προσαρμογής στις νέες συνθήκες.
Το κλειδί είναι η τεχνική και επαγγελματική εκπαίδευση, γι' αυτό και έχει δοθεί τόσο μεγάλη σημασία από την Ευρώπη και μέσω της Λευκής Βίβλου και μέσω όλων των άλλων κειμένων που κυκλοφορούν σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Εδώ όμως, τι γίνεται; Εδώ επιστρατεύουμε εκπαιδευτικές μεταρρυθμίσεις, για να βοηθήσουμε τα παιδιά να πάνε στα πανεπιστήμια, επειδή εκεί υπάρχει πίεση, επειδή αυτή η ιδεολογία και η ψυχολογία κυριαρχεί στην Ελλάδα. Ανοίγουμε, λοιπόν, την πόρτα προς τα εκεί και την κλείνουμε, κυριολεκτικά, στην τεχνική και στην επαγγελματική εκπαίδευση. Την κλείνουμε σε επίπεδο μέσης παιδείας. Καταργήθηκαν τα τεχνικά επαγγελματικά λύκεια και οι τεχνικές επαγγελματικές σχολές και μόλις συνειδητοποίησε το κενό, το Υπουργείο Παιδείας εξήγγειλε τα τεχνικά εκπαιδευτήρια.
Ακούσαμε για κάποιο νομοσχέδιο, που ήδη είναι έτοιμο, που έχει δοθεί για μελέτη και που πρόκειται να έλθει.
Δεν ξέρω, πού είναι αυτό το νομοσχέδιο, τι ολοκληρωμένη πρόταση υπάρχει επ' αυτού και τι έχετε δώσει. Εκείνο το οποίο ξέρω είναι ο μεγάλος αναβρασμός που επικρατεί αυτήν τη στιγμή στο χώρο των τέως τεχνικών λυκείων, στο μονόδρομο που δημιουργείτε πλέον στα παιδιά με το ενιαίο λύκειο και τις τρεις κατευθύνσεις που δημιουργείτε μέσα στο ενιαίο λύκειο, για τις οποίες μέχρι προχθές δεν ήξεραν ούτε από ποια μαθήματα θα αποτελούνται, ούτε για ποια τμήματα Α.Ε.Ι. θα νομιμοποιούν. Μόνο που ζήτησαν από τα παιδιά προηγουμένως, να κάνουν δηλώσεις για κατευθύνσεις και για περιεχόμενο σπουδών, το οποίο δεν ήξεραν καθόλου ποιο είναι.
Συνεπώς, στον τομέα της τεχνικής και επαγγελματικής εκπαίδευσης, είτε αφορά το μέσο επίπεδο είτε αφορά την τριτοβάθμια εκπαίδευση, η Κυβέρνηση συμπεριφέρεται ως μαθητευόμενος μάγος. Και, επαναλαμβάνω, αυτό είναι το καίριο σημείο και η βασική αδυναμία, η αχίλλειος πτέρνα του εκπαιδευτικού μας συστήματος, που δεν φαίνεται το Υπουργείο Παιδείας να τη συνειδητοποιεί και κινείται προς άλλες, ίσως φιλολαϊκότερες, κατευθύνσεις: να ανοίξουμε δηλαδή το δρόμο προς τα πανεπιστήμια. Τι ποιο ωραίο στα αυτιά των νέων παιδιών. Κινείται προς αυτές τις κατευθύνσεις, το Υπουργείο, μη συνειδητοποιώντας, βεβαίως, την ευθύνη την οποία έχει για τις μελλοντικές γενεές.
Αλλά εδώ ο κύριος Υφυπουργός είπε και ορισμένα άλλα, εν τη ρύμη του λόγου του και εν τω ενθουσιασμό του, για την υποστήριξη της εκπαιδευτικής μεταρρύθμισης, που πραγματικά μας δημιουργούν πάρα πολλές απορίες. Και διερωτώμεθα μήπως έχει χάσει το Υπουργείο και την αίσθηση της πραγματικότητας!
Ποιοι, πηγαίνουν να ματαιώσουν και γιατί -όπως είπατε- τον, για μας, πάρα πολύ αμφίβολου περιεχομένου και αποτελέσματος διαγωνισμό; Εννοούσατε τους αναπληρωτές χωρίς να διαισθάνεστε, τι προσωπικές τραγωδίες δημιουργείτε για μία κατηγορία εργαζομένων και τι άδικη μεταχείριση τους επιφυλάσσετε και βεβαίως, καταφεύγουν σε εκδηλώσεις απαράδεκτες για μία οργανωμένη κοινωνία;
Αλλά είναι δυνατόν να ρίχνετε το λίθο του αναθέματος σε ανθρώπους, οι οποίοι πίστεψαν εσάς, πίστεψαν το σύστημά σας, πίστεψαν το σύστημα όλων μας -γιατί για καιρό και για πολλά χρόνια εφαρμόζεται το σύστημα- και ξαφνικά τους βγάζετε από τη μια μέρα στην άλλη έξω από την πόρτα, όταν είναι οικογενειάρχες, όταν έχουν δημιουργήσει καταστάσεις και όταν προσβλέπουν σε μία αποκατάσταση, αυτήν που τους υποσχεθήκατε και τους εμπνεύσατε εμπιστοσύνη ότι θα την αποκτήσουν στο μέλλον;
Στο θέμα αυτό πρέπει να πάρετε θέση. Και πρέπει να πάρετε θέση όχι με αφορισμούς, όχι με γενικόλογες εκφράσεις του τύπου να μην κλονιστεί ο διαγωνισμός. Ο διαγωνισμός μπορεί και να μην κλονιστεί -ο δικός σας ο διαγωνισμός, αυτός τον οποίο απορρίπτουμε- αν καθίσετε να συνομιλήσετε και μελετήσετε κάποιες λογικές διεξόδους, γιατί υπάρχουν διέξοδοι. Εμείς σας έχουμε καταθέσει και σχετική τροπολογία.
Ελάτε, λοιπόν, να συζητήσετε και κάποιες πιο ανθρώπινες και χειροπιαστές και ρεαλιστικές λύσεις, χωρίς να εγκαταλείπετε αυτά τα μεγαλεπήβολα σχέδια και τις ελπίδες που τρέφετε για το εκπαιδευτικό σας σύστημα.
Αλλά, για να δούμε λιγάκι και αυτό το περίφημο σύστημα και αυτήν τη σπουδαία μεταρρύθμιση, την οποία ενεπνεύσθη το Υπουργείο.
Πρώτα απ' όλα, είναι μία μεταρρύθμιση η οποία μας είπε ο ίδιος ο κύριος Υφυπουργός ότι αριθμεί ζωή οκτώ μηνών. Από τότε που συνελήφθη μέχρι τη στιγμή που έγινε νόμος και μέχρι τη στιγμή που άρχισε να εφαρμόζεται, συμπληρώθηκαν οκτώ μήνες.[…]
Είναι ικανός χρόνος το ότι ψηφίστηκε προ οκτώ μηνών; Ψηφίζεται ο νόμος προ οκτώ μηνών και θέλουμε σήμερα να τον εφαρμόσουμε. Αφήστε που για την ψήφιση του νόμου και μέχρι την ψήφιση του νόμου ουδείς γνώριζε τίποτα, ουδεμία μελέτη και προετοιμασία είχε γίνει.
Ρωτήσατε, τα μέλη του Παιδαγωγικού Ινστιτούτου που τα βάλατε στη γωνία; Δεν ρωτήσατε κανέναν και πιάσατε κάποιους άγνωστους ή γνωστούς σε σας εμπειρογνώμονες, για να σας φτιάξουν εκπαιδευτικό πρόγραμμα και να το εφαρμόσετε μέσα σε οκτώ μήνες.
Και ποια είναι η πενταετής μεταβατική περίοδος; Οι φετινοί μαθητές της Α' λυκείου δεν πρέπει από του χρόνου να μπουν στο νέο σύστημα; Δεν θα μπουν στο νέο εκπαιδευτικό πρόγραμμα; Δεν θα δώσουν τις καινούριες εξετάσεις; Με τι αναλυτικά προγράμματα; Με ποια βιβλία;[…]
Και το τραγικότερο όλων, είναι με τι χρήματα θα γίνει αυτή η μεταρρύθμιση και του ενιαίου λυκείου και του ανοίγματος των πανεπιστημίων, ιδίως διά των προγραμμάτων σπουδών επιλογής. Κόπηκαν τα λεφτά από την ΕΟΚ. Κατά την τελευταία συνεδρίαση της επιτροπής παρακολούθησης, που συμμετείχαν και καθηγητές από την Ελλάδα ως εκπρόσωποι του Υπουργείου, μέλη της συνόδου των πρυτάνεων -και έφεραν κείμενο ολόκληρο της συνόδου των πρυτάνεων, το οποίο θα σας το καταθέσω, γιατί πρέπει να υπάρχει και στη Βουλή- οι οποίοι είπαν ότι στις Βρυξέλλες οι αρμόδιοι αγανάκτησαν τόσο πολύ από την προχειρότητα, την ανωριμότητα και τις συνεχώς αναιρούμενες πρωτοβουλίες του Υπουργείου Παιδείας, ώστε είπαν καθαρά και ξάστερα, κόβουμε τα εβδομήντα δισεκατομμύρια που προορίζονται για το ενιαίο λύκειο και για τα προγράμματα σπουδών επιλογής. Με τι θα γίνει αυτή η μεταρρύθμιση; Ακούσατε τα νούμερα που είπε ο κύριος Υφυπουργός προηγουμένως, που έρευσαν κάτι τρισεκατομμύρια στα ΤΕΙ; Τα νούμερα μπορούμε να τα διαβάζουμε και από την καλή και από την ανάποδη. Οι δείκτες έχουν σημασία. Και οι δείκτες, μας φέρνουν στην προτελευταία θέση σε δαπάνες για την παιδεία, με τελευταία τη Ρουμανία.
Η Νέα Δημοκρατία φυσικά καταψηφίζει αυτό το νομοσχέδιο. Και σας είπα από πριν γιατί το καταψηφίζει.
Πρώτον, γιατί νομοτεχνικά μας προσβάλλει -χαίρομαι γιατί ο κύριος Υφυπουργός θα κάνει, τέλος πάντων, κάποιες βελτιώσεις- και κυρίως γιατί δεν είναι δυνατόν να επικρατεί αυτή η κατάσταση στην παιδεία και ιδιαίτερα στα ΤΕΙ και εμείς να ερχόμαστε αυτήν τη στιγμή, να κάνουμε "τακτοποιήσεις" στους χώρους των διδασκόντων και των διδασκομένων, λες και το μοναδικό πρόβλημα της παιδείας και των τεχνολογικών ιδρυμάτων ήταν πώς θα αισθάνονται κάποιοι καλύτερα στις θέσεις τους.[…]