ΣΥΝΕΔΡΙΑΣΗ ΡΠΕ'-5.6.01(Ν.2928/01):Συζήτηση Σ.Ν. Υπ. Δικαιοσύνης"Τροποποίηση ΠΚ και ΚΠΔ και διατάξεις για την προστασία από εγκληματικές οργανώσεις"
Είναι παρήγορο ότι η Κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ αποφάσισε επιτέλους να αποδοκιμάσει επίσημα και την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα με τον πιο σαφή και απερίφραστο τρόπο, που είναι βέβαια η ψήφιση μιας ειδικής νομοθεσίας που θα διευκολύνει τις διωκτικές αρχές και θα τιμωρεί ανάλογα αυτές τις εγκληματικές δραστηριότητες.
Χρειάστηκε όμως δυστυχώς, να θρηνήσουμε πολλά θύματα, να εκτεθούμε ανεπανόρθωτα και στην ελληνική αλλά κυρίως στη διεθνή κοινή γνώμη και να κινδυνεύσει το κύρος της χώρας μας ακόμη και κατά τη διεκδίκηση των Ολυμπιακών Αγώνων, έτσι ώστε να αποφασίσει επιτέλους η Κυβέρνηση όχι να κάνει κάτι πρωτότυπο, κάτι ρηξικέλευθο, αλλά απλά να ευθυγραμμιστεί με τις ρυθμίσεις, που εδώ και χρόνια τα ευρωπαϊκά κράτη έχουν υιοθετήσει. Και βεβαίως έχουν εξαρθρώσει την τρομοκρατία παντελώς, αυτήν την τρομοκρατία που επιχωριάζει ακόμη δυστυχώς στην Ελλάδα, και έχουν σημειώσει και σημαντικές προόδους στη δίωξη του οργανωμένου εγκλήματος.
Δεν ξέρω τι συνέβη, και ξαφνικά από κει που βρισκόμασταν σε ένα ΠΑΣΟΚ το οποίο εκραύγαζε δήθεν, για την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων, που ισχυριζόταν μετά πάθους ότι αρκεί η νομοθεσία την οποία έχουμε για να καταπολεμήσουμε και την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα, από εκεί που επιστράτευε φοβίες του παρελθόντος για να δικαιολογήσει αυτήν την ατολμία, δεν ξέρω τι συνέβη και ξαφνικά γύρισε η πλάκα. Γύρισε ο δίσκος από την άλλη πλευρά.
Βέβαια, και μια φορά γύρισε το ΠΑΣΟΚ την πλάκα από τη σωστή πλευρά, διότι τελευταία διαπιστώνουμε συνεχώς τέτοιου είδους αλλαγές μοτίβου και αλλαγές των τραγουδιών, αλλά αυτήν τη φορά τουλάχιστον γύρισε η πλάκα από τη σωστή πλευρά.
Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι κάθε νομοθεσία που αυστηροποιεί τις διατάξεις της για τη δίωξη των εγκλημάτων, ταυτόχρονα επεμβαίνει στο χώρο των ατομικών δικαιωμάτων και ελευθεριών. Χωρίς δυστυχώς περιορισμούς των ατομικών ελευθεριών δεν είναι δυνατόν να καταπολεμηθεί το σύγχρονο οργανωμένο έγκλημα, ένα έγκλημα που αξιοποιεί στο έπακρο την τεχνολογία, που αξιοποιεί την πρόοδο της επικοινωνίας και που χρησιμοποιεί όλες τις σύγχρονες μεθόδους της επιχειρηματικής δράσης. Χωρίς περιορισμό ατομικών ελευθεριών δεν γίνεται καταπολέμηση του οργανωμένου εγκλήματος.
Αυτό ακριβώς είναι το τίμημα που πληρώνει η δημοκρατία. Αυτή είναι η τραγική αντινομία της δημοκρατίας, καθώς για να αυτοπροστατευθεί είναι υποχρεωμένη να αυτοπεριορισθεί. Το λέω ιδιαίτερα αυτό για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, γιατί η τρομοκρατία αποβλέπει κυρίως, αν όχι αποκλειστικά, σε τούτο: να αποσταθεροποιήσει τη δημοκρατία, να αποσταθεροποιήσει τους μηχανισμούς του κράτους, να δημιουργήσει αίσθημα ανασφάλειας στους πολίτες και μέσω αυτής της κατάστασης να περάσει ενδεχομένως ιδεολογίες και προοπτικές που δεν συμβιβάζονται πάντως με τους μηχανισμούς της δημοκρατίας.
Υπάρχουν ωστόσο, μηχανισμοί και ασφαλιστικές δικλείδες και υπάρχουν και οι προϋποθέσεις για να περιφρουρηθούν τα ατομικά δικαιώματα, που περιορίζονται δραστικά. Ακόμα και με την ψήφιση ενός αυστηρού κατασταλτικού νόμου υπάρχουν οι μηχανισμοί και τα μέσα για να διασφαλιστούν τα ατομικά δικαιώματα.
Η πρώτη και κύρια προϋπόθεση, για να είναι ακίνδυνη μια τέτοια νομοθεσία, είναι απλούστατα να λειτουργείτο κράτος δικαίου, που σημαίνει τι; Να υπόκεινται στο δημοκρατικό έλεγχο όλες οι υπηρεσίες και οι μηχανισμοί του κράτους και ιδίως οι διωκτικές αρχές. Γι' αυτό και δεν μπορώ να συμμεριστώ τους φόβους που εξέφρασαν μερικοί συνάδελφοι στη Διαρκή Επιτροπή της Βουλής, αλλά και την βασική τοποθέτηση του Κομμουνιστικού Κόμματος για τα ατομικά δικαιώματα και τις υποψίες του για τη λειτουργία αδήλων και αγνώστων μυστικών δυνάμεων που υπαγορεύουν τις κινήσεις των διωκτικών αρχών ή που επηρεάζουν τους μηχανισμούς του κράτους και δρουν μέσω του κράτους. Δεν μπορώ να δεχθώ αυτούς τους φόβους και τους ισχυρισμούς, γιατί απλούστατα αυτά δεν σημαίνουν τίποτε άλλο από το ότι αμφισβητούμε στη χώρα μας τη λειτουργία του κράτους δικαίου.
Δυστυχώς υπήρξαν και εξακολουθούν εν μέρει να υποστηρίζονται τέτοιου είδους απόψεις ακόμα και από το κυβερνών κόμμα. Και δεν αντιλαμβάνομαι αυτήν τη λογική, η οποία ακριβώς στο αντίθετο θα έπρεπε να είχε οδηγήσει, δηλαδή να ψηφίσουμε ένα νόμο δραστικό κατά του οργανωμένου εγκλήματος, ιδίως για την περίπτωση που το οργανωμένο έγκλημα έχει τις διαπλοκές του μέσα στο ίδιο το κράτος και στις κρατικές υπηρεσίες. Αν θέλουμε να έχουμε κράτος δικαίου, πρέπει να έχουμε το θάρρος και αυτή ακόμη την περίπτωση να την αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά.
Και η άλλη βασική προϋπόθεση, ένας τέτοιος νόμος να μην προσβάλλει το κράτος δικαίου και τη δημοκρατία, είναι απλούστατα να είναι ειλικρινής και να δίνει στον πολίτη τα απαραίτητα όπλα αμύνης.
Έρχομαι, λοιπόν, στο παρόν νομοσχέδιο. Είμαι και εγώ μεταξύ εκείνων, όπως η Νέα Δημοκρατία το δήλωσε, που ψηφίζει αυτό το προτεινόμενο νομοσχέδιο πρώτα απ΄ όλα λόγω πολιτικής συνέπειας γιατί η παράταξή μας υπήρξε ανέκαθεν συνεπής και προσαρμοσμένη σε όλες τις διεθνείς υποχρεώσεις της χώρας. Είναι η παράταξη η οποία θεμελίωσε το νεότερο κράτος δικαίου στην Ελλάδα και είναι η παράταξη που με το Σύνταγμα του 1975 και με τον τρόπο που διακυβέρνησε την Ελλάδα μετά τη δικτατορία καθιέρωσε τους δημοκρατικούς θεσμούς. Επομένως είναι η παράταξη που δεν μπορεί παρά να ευθυγραμμιστεί με μία πρόταση και με μία πορεία που λέει ότι ψηφίζουμε έναν αυστηρό νόμο για την τρομοκρατία και το οργανωμένο έγκλημα, γιατί θέλουμε να προστατεύσουμε τη δημοκρατία και το κράτος δικαίου.
Ωστόσο, το νομοσχέδιο δεν παρουσιάζει σε όλες τις διατάξεις του την απαραίτητη σαφήνεια που χρειάζεται για να προασπίζει τα ατομικά δικαιώματα και κυρίως δεν περιέχει καθαρές και σαφείς διατυπώσεις ως προς το τι πρόκειται να εφαρμοσθεί, ιδίως σε ό,τι αφορά το δικονομικό μέρος.
Βέβαια η διάταξη του άρθρου 187, όπως διαμορφώθηκε τελικά, είναι ικανοποιητική. Με την ευκαιρία αυτή, θα ήθελα να σας πω ακούγοντας τις παρατηρήσεις του κ. Κουβέλη -καίτοι αποχώρησαν- μήπως θα έπρεπε τη λέξη "και", την οποία έχετε στον ορισμό της εγκληματικής οργάνωσης, να την κάνετε "που";
Δηλαδή εκεί που λέει "Με κάθειρξη μέχρι δέκα ετών τιμωρείται όποιος συγκροτεί ή εντάσσεται ως μέλος σε δομημένη και με διαρκή δράση ομάδα από τρία ή περισσότερα άτομα και επιδιώκει τη διάπραξη περισσότερων κακουργημάτων ..." μήπως έπρεπε να πείτε "που επιδιώκει τη διάπραξη περισσότερων κακουργημάτων...;[…]
Σκεφθείτε το λιγάκι. Ο δόλος του μέλους θα συνίσταται στο να συμμετέχει σε μία οργάνωση εν γνώσει του ότι η οργάνωση επιδιώκει τη διάπραξη περισσοτέρων εγκλημάτων. Δηλαδή να αρκεί για την τιμωρία του και μόνη η γνώση ότι συμμετέχει σε μία οργανωμένη ομάδα, που η ομάδα επιδιώκει την τέλεση ανθρωποκτονιών, βιασμών κλπ.
Δεν χρειάζεται δηλαδή η απόδειξη ότι και ο ίδιος επιδιώκει την τέλεση αυτών των εγκλημάτων. Διότι τότε βάζετε περισσότερους περιορισμούς και θα πέσετε και στη μομφή, που σας είπε ο κ. Κουβέλης, ότι διώκετε το φρόνημα. Εδώ σας αρκεί απλώς ένας δόλος διπλός του δράστη, αν βάλετε το "που", εν γνώσει του δηλαδή να μετέχει σε δομημένη και διαρκή οργάνωση και να γνωρίζει ότι η ομάδα επιδιώκει αυτήν τη δραστηριότητα χωρίς να χρειάζεται να συμμερίζεται και ο ίδιος, να επιδιώκει δηλαδή τη δράση. Αυτόν θα τον τιμωρήσετε επιπλέον αν έχει συμμετάσχει και στα εγκλήματα. Αλλά για να τιμωρηθεί με το άρθρο 187, αρκεί ότι γνωρίζει τους σκοπούς της οργάνωσης. Είναι πολύ πιο αποτελεσματική και πολύ πιο δίκαιη η ρύθμιση που σας λέω.
Όπως είχα πει και στην επιτροπή, δεν συμφωνώ με την αθρόα παραπομπή στους νόμους, που προβλέπουν τις ανακριτικές πράξεις χωρίς εξειδίκευσή τους. Φοβούμαι ότι στην πράξη θα υπάρξουν δυσχέρειες και ασάφειες, οι οποίες θα επιλύονται κατά περίπτωση χωρίς την ύπαρξη νομοθετικού κειμένου και εκεί, πέραν των άλλων, φοβούμαι μήπως δημιουργηθεί και κίνδυνος παραβίασης ατομικών δικαιωμάτων.
Συνολικά όμως το νομοσχέδιο πρέπει να ψηφιστεί για τους λόγους που εξέθεσα στην αρχή και θα ήθελα να χαιρετίσω το ότι το ΠΑΣΟΚ γύρισε την πλάκα προς τη σωστή πλευρά. Μακάρι πάντα να γυρίζει την πλάκα προς τη σωστή πλευρά.[…]